“Suwalszczyzna kraina jak baśń” to hasło, które genialnie określa ten niepowtarzalny region Polski! Kto raz tu przyjedzie zostaje oczarowany malowniczymi wzgórzami Suwalskiego Parku Krajobrazowego, lazurowymi wodami jeziora Wigry, ogromem Puszczy Augustowskiej, dziką przyrodą rzeki Czarna Hańcza, klimatem Augustowa i niepowtarzalną regionalną kuchnią. A to tylko kilka z powodów, dla których warto odwiedzić Suwalszczyznę.
Suwalszczyzna atrakcje – mapa miejsc, jakie warto zobaczyć
1. Augustów – najpiękniejsze miasto Suwalszczyzny
Augustów to jedyne uzdrowisko na Suwalszczyźnie i letni kurort, który jest otoczony dzikimi lasami Puszczy Augustowskiej oraz 7 jeziorami. Przez Augustów przepływa rzeka Netta, to wzdłuż niej ciągną się romantyczne bulwary gdzie szumiące wierzby stykają się z nurtem rzeki. Oprócz tego na terenie miast jest również najkrótsza w Polsce rzeka Klonownica.
Atrakcje Augustowa są bardzo różnorodne, to raj dla wielbicieli wodnych atrakcji, świetnej kuchni i zarazem kontaktu z naturą. Jezioro Necko z molo i kąpieliskiem oraz jezioro Białe ze słynną plażą Patelnia, to idealne miejsce na chillout.
Koniecznie warto spotkać się w Augustowie ze słynną Beatą z Albatrosa, wyruszyć na rowerowy wypad w dzikie tereny Puszczy Augustowskiej, a później odkrywać tajniki Kanału Augustowskiego. A to nie koniec atrakcji, bo wielkim zabytkiem Suwalszczyzny jest również Studzieniczna z kaplicą na wyspie.
2. Wigierski Park Narodowy – z czego słynie Suwalszczyzna?
Jezioro Wigry to jeden z najpiękniejszych akwenów w Polsce. Jego linia brzegowa liczy aż 60 km i wije się niesamowicie tworząc malownicze półwyspy i tajemnicze zatoczki. Atrakcje Wigier możesz odkrywać w kajaku lub na żaglówce! Jednak znajdziesz tu też świetne ścieżki przyrodnicze i spektakularne punkty widokowe z drewnianych wież, czy też wysokich brzegów jeziora, jak i zaciszne plaże.
Żeby poznać najciekawsze miejsca w Wigierskim Parku Narodowym, warto przejechać szlak rowerowy wokół Wigier, który liczy w pętli 46 km. Koniecznie zobacz również największy zabytek Wigier, czyli pokamedulski klasztor na Wigrach z eremami pustelników, wieżą widokową, papieskimi apartamentami oraz kryptami kamedułów. Następnie wyrusz na przejażdżkę Wigierską Kolejką Wąskotorową, a potem posmakuj regionalnej kuchni Suwalszczyzny.
3. Jezioro Hańcza – najgłębsze jezioro w Polsce
Czy wiesz, że jeziora Hańcza ze swoją głębokością 106 m jest najgłębszym jeziorem w Polsce! Dziś jezioro Hańcza to mekka nurków, którzy w jego głębinach odkrywają niezwykły podwodny świat. Oprócz tego jezioro jest też świetnym miejscem na wypoczynek! Czysta woda zachęca do orzeźwiających kąpieli, a miejska plaża w Błaskowiźnie jest idealnym miejscem do rekreacji.
Jedną z atrakcji, z których słynie Suwalszczyzna jest również ścieżka edukacyjna “Dolina Czarnej Hańczy”! Ten 3,5 km szlak to wyjątkowo widokowa trasa, która zaczyna się nad Hańczą, a kończy w wiosce Turtul. Po drodze zobaczysz najpiękniejszy w Polsce oz turtulski, wejdziesz na wieżę widokową w Melsowiźnie i dotrzesz do wioski Turtul, gdzie również znajduje się punkt widokowy, ruiny młyna wodnego oraz świetna ścieżka edukacyjna dla dzieci.
4. Kanał Augustowski – największy zabytek Suwalszczyzny
Zdecydowanie największym zabytkiem i atrakcją Suwalszczyzny jest XIX wieczny Kanał Augustowski. Długi na 101 km kanał z 18 śluzami miał połączyć Wisłę z Niemnem i stać się wodną autostradą. Dziś Kanał Augustowski jest turystyczną atrakcją. Koniecznie trzeba wyruszyć w kajakową wyprawę przemierzając jeziora i śluzy kanału, a dopłynąć możesz aż do granicy z Białorusią. Albo chociaż wybrać się na mniej wymagający, rekreacyjny rejs statkiem.
Co więcej, na Kanale Augustowskim warto zobaczyć największą dwukomorową śluzę Paniewo! Dodatkową atrakcją jest Muzeum Kanału Augustowskiego, gdzie najlepiej poznasz ideę budowy tego cudu techniki. A to nie koniec atrakcji, bo wzdłuż kanału biegnie również szlak rowerowy, zatem to kolejny powód, dla którego warto aktywnie zwiedzać Suwalszczyznę!
5. Suwalski Park Krajobrazowy – atrakcje “Bieszczad północy”
Suwalski Park Krajobrazowy to kraina niezwykłych atrakcji oraz niepowtarzalnych miejsc. Bardzo często możesz się spotkać z określeniem, że są to “Bieszczady północy”. Morenowe pagórki są dziełem lądolodu, a w dolinach ukryte są malownicze jeziora. Co więcej, Suwalski Park Krajobrazowy jest najstarszym w Polsce! Chroni ten niezwykły krajobraz i jego przyrodnicze skarby.
Znajdziesz tu genialne punkty widokowe, jak chociażby słynną suwalską Fudżijamę, czyli Cisową Górę. Koniecznie warto też odwiedzić punkt widokowy “U Pana Tadeusza” w Smolnikach. Nieodzownym elementem krajobrazu Suwalszczyzny są również głazowiska! Największe głazowisko Rutka zajmuje aż 49 ha powierzchni. Natomiast na głazowisku Bachanowo w zasięgu wzroku zobaczysz aż 10 tysięcy wbitych w ziemie głazów!
6. Czarna Hańcza – najpiękniejsza rzeka Suwalszczyzny na spływ kajakowy
Czarna Hańcza to najpiękniejsza rzeka Suwalszczyzny! Przepływa przez jezioro Hańcza i Wigry, malowniczo meandruje wśród lasów Puszczy Augustowskiej i łączy się z Kanałem Augustowskim, by już na Białorusi wpaść do Niemna. Podwodny świat Czarnej Hańczy zachwyca na każdym kroku i wybucha tysiącem kolorów, tajemniczych roślin, nieznanych ryb, czy zjawiskowych kwiatów.
Spływ kajakowy rzeką Czarna Hańcza to wręcz obowiązkowy punkt podczas zwiedzania Suwalszczyzny! Jeżeli lubisz długie spływy kajakowe, nocowanie pod namiotem i śpiewy przy ognisku wśród spadających gwiazd, to kilkudniowy spływ po Czarnej Hańczy będzie świetnym wyborem. Natomiast równie dobrym pomysłem są jednodniowe spływy! Najpiękniejszy odcinek Czarnej Hańczy to trasa Wysoki Most-Frącki, który pokonasz w 4 godz.
7. Biebrzański Park Narodowy – najciekawsza kładka z pływającym mostem
Suwalszczyzna to bardzo różnorodny region Polski, w którym główną rolę odgrywają cuda natury. Jednym z jej przyrodniczych skarbów jest Biebrzański Park Narodowy, który jest największym parkiem w Polsce! Jego największą atrakcją jest kładka Nowy Lipsk-Jałowo z pływającym pomostem. Kładka rozpoczyna się w miejscowości Nowy Lipsk, biegnie na drugi brzeg Biebrzy przez wieś Jałowo, aż do miejscowości Szuszalewo. To najdłuższa ścieżka w Biebrzańskim PN.
Większość ścieżki to przyjemne drewniane kładki, niezbędne na tak bagnistym terenie rozlewisk Biebrzy, przemierzamy również bagienny las oraz szlak pomiędzy szumiącymi trzcinami. Wielką popularnością cieszy się pływający most na rzece Biebrza, który działa jak prom, ale napędzany siłą naszych rąk. To super atrakcja Suwalszczyzny dla dzieci, jaka dostarcza wielu wrażeń.
8. Puszcza Augustowska i szlaki rowerowe Suwalszczyzny
Puszcza Augustowska to potężny obszar leśny Suwalszczyzny, który nazywany jest “Zielonymi płucami Polski”. To również największy obszar leśny w naszym kraju. Największym skarbem puszczy są sosnowe bory, ale można tu spotkać również kilkusetletnie dęby. W lasach puszczy ukryte są malownicze jeziora jak chociażby spektakularne jezioro Płaska z lazurowym atolem.
Puszcza Augustowska to raj dla rowerzystów! Wśród najciekawszych łatwych tras rowerowych znajduje się szlak wokół jeziora Studzieniczne oraz trasa wokół jeziora Białe Augustowskie. Na dłuższe wycieczki można się wybrać szlakiem wzdłuż Kanału Augustowskiego, rowerowym pierścieniem Suwalszczyzny, albo trasą Green Velo.
Obszar Puszczy Augustowskiej ma dodatkowo znaczenie historyczne, a niezwykle ważnym i brutalnym w skutkach wydarzeniem była Obława Augustowska. W lipcu1945 roku miał miejsce największy na Suwalszczyźnie mord NKWD, w którym zginęło prawie 600 osób. Do dziś w lasach puszczy można spotkać symboliczne krzyże, czy mogiły. W miejscowości Giby znajduje się największy pomnik upamiętniający zamordowanych mieszkańców Suwalszczyzny.
9. Dolina Rospudy – pałac Paca i tajemnicze uroczysko Święte Miejsce na Suwalszczyźnie
Rzeka Rospuda bierze swój początek ze strumieni wypływających ze zboczy wzniesień Puszczy Rominckiej. Rospuda przepływa przez 9 jezior, które znajdują się na Suwalszczyźnie. Jej górny bieg wyróżnia dość wąskie koryto z kamienistym dnem i szybkim nurtem. Następnie Rospuda płynie przez lasy i łąki, tutaj jej koryto ma strome zbocza. Natomiast ostatni odcinek Rospudy to już obszar Puszczy Augustowskiej, gdzie rzeka malowniczo meandruje wśród trzcinowisk, tworząc słynną Dolinę Rospudy.
Trasa Małe Raczki-Święte Miejsce to najlepsza propozycja na krótki jednodniowy spływ Rospudą zarówno dla osób początkujących, jak i rodzin z dziećmi. Co więcej, po drodze możesz zobaczyć ruiny pałacu Paca w Dowspudzie, a także wyjątkowo mistyczną atrakcję Suwalszczyzny, jaką jest uroczysko Święte Miejsce.
10. Jaćwingowie i staroobrzędowcy na wielokulturowej Suwalszczyźnie: atrakcje wokół jeziora Szurpiły
Jezioro Szurpiły otoczone jest przez malownicze polodowcowe wzgórza Suwalszczyzny. To właśnie tutaj mamy okazję poznać tajemniczą historię Jaćwingów, którzy jako pierwsi zamieszkiwali okoliczne tereny. Zdecydowanie wdrapać się na widokowy punkt na Górze Zamkowej, bo jak się okazuje Jaćwingowie stworzyli tutaj niezwykłe obronne grodzisko. Do dziś w krajobrazie Góry Zamkowej widać pierścienie obronnych wałów i kamiennych umocnień. Archeolodzy odkryli tu również ich cmentarzysko. Wokół jeziora Szurpiły biegnie ścieżka edukacyjna, która w pętli liczy 6 km.
Praktycznie w sąsiedztwie jeziora Szurpiły leży niezwykle malownicza dolina rzeki Szeszupa. Jej najciekawszy odcinek możemy również pokonać kierując się trasą 6 km ścieżki przyrodniczej. Na szlaku mijamy między innymi cmentarz ewangelicki w Szeszupce i Łopuchowie, a także wieś staroobrzędowców Wodziłki z najstarszą w Polsce moelnną.
Podlasie i Suwalszczyzna – atrakcje województwa Podlaskiego
Województwo podlaskie to pełen zaskakujących atrakcji region Polski, który słynie z przyrodniczych skarbów! Suwalszczyzna i Podlaskie zaskakują cudami natury, najciekawsze z nich chroni aż 5 parków narodowych: największy Biebrzański PN, jeden z najstarszych Białowieski Park Narodowy, Wigierski PN oraz Narwiański Park Narodowy ze słynną rzeką Narew zwaną polską Amazonką.
Koniecznie wyrusz również poznać niezwykłe atrakcje, z których słynie Podlasie. Na liście zwiedzania z pewnością powinna się znaleźć Kraina Otwartych Okiennic z trzema wioskami Soce, Trześcianka i Puchły.
Podlasie to kraina wielu kultur i religii, dlatego zdecydowanie warto odwiedzić Szlak Tatarski i zobaczyć najstarszy w Polsce meczet w Kruszynianach, a następnie odwiedzić tatarską wioskę Bohoniki! Na wschodnich rubieżach Polski jest wiele osób wyznania prawosławnego i grekokatolickiego. Ich najważniejszym miejscem kultu religijnego jest święta góra Grabarka z lasem krzyży. Jednak równie mistycznym miejscem jest chociażby cerkiew w Koterce, która zbudowana została na bagnach. Kolejnym ciekawym punktem jest prawosławna pustelnia, czyli skit w Odrynkach.
Podlasie to również przepiękne miasteczka, z których jednym z najsłynniejszych jest Tykocin, gdzie zobaczysz jedyny zamek na Podlasiu! Równie ciekawy jest Drohiczyn, który leży na skarpie nad Bugiem, do tego trzeba dorzucić Mielnik nad Bugiem z potężną kopalnią kredy, uzdrowisko Supraśl, które słynie z kultowego filmu “U Pana Boga…” oraz Białystok, czyli stolicę województwa.
Nasz autorski przewodnik