Genialne punkty widokowe, niezwykłe głazowiska Bachanowo i Rutka, najgłębsze w Polsce jezioro Hańcza, urocze ścieżki przyrodnicze i szutrowe szlaki rowerowe. Suwalski Park Krajobrazowy to kraina niezwykłych atrakcji i niepowtarzalnych miejsc.
Suwalski Park Krajobrazowy został utworzony w 1976 roku, jako pierwszy park krajobrazowy w Polsce. Dziś jego powierzchnia wynosi ponad 6 tys. ha, jednak większość terenów, bo aż 60 % zajmują użytki rolne, czyli pastwiska i pola uprawne. Reszta obszaru parku to błyszczące w dolinach jeziora, szumiące lasy i tajemnicze bagna. Suwalszczyzna to wyjątkowo baśniowa kraina, którą sprezentował nam lądolód.
Dziś możemy się tutaj zachwycać morenowymi pagórkami, najpiękniejszym w Polsce ozem, czy polodowcowymi jeziorami z krystalicznie czystą wodą. Tutejsze doliny są dziełem rzeki Czarna Hańcza oraz Szeszupy. Jednak Suwalski PK to również niezwykłe wioski, przepełnione intrygującą historią ich mieszkańców. Lista atrakcji na terenie parku zdaje się nie mieć końca, wybraliśmy jednak 10 niepowtarzalnych miejsc, które koniecznie musisz zobaczyć w tej części Suwalszczyzny.
Podlasie atrakcje – 20 miejsc, za które pokochasz Podlaskie, co warto zobaczyć?
Suwalski Park Krajobrazowy – mapa atrakcji
Dzięki powyższej mapce szybciej i łatwiej znajdziesz najciekawsze atrakcje Suwalskiego PK, polecane regionalne restauracje i świetne miejsca na nocleg.
1. Turtul – siedziba dyrekcji Suwalskiego Parku Krajobrazowego
Turtul to obowiązkowy punkt do odwiedzenia w Suwalskim Parku Krajobrazowym. Zobaczymy tutaj chociażby ruiny dawnego młyna, świetny punkt widokowy na oz turtulski, czy dawny 100 letni dom młynarza, gdzie dziś ma swoją siedzibę dyrekcji Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Obok Stawu Turtulskiego stworzona jest ścieżka edukacyjna “Opowieści Turtula”, dzięki której mamy okazję wejść w tajemniczy świat tutejszej dzikiej przyrody.
Turtul – Suwalski Park Krajobrazowy
Na rozlewiskach i bagnach turtulskiego stawu powstały urocze drewniane kładki, tablice edukacyjne z przyrodniczymi ciekawostkami i niewielka wieża, czyli kolejny punkt widokowy. Turtul to również świetna baza wypadowa na szlak do źródeł Szeszupy, czy też ścieżkę przyrodniczą doliną Czarnej Hańczy. Co więcej odkryjemy tu także przyjemne szutrowe trasy, idealne dla wielbicieli dwóch kółek.
2. Jezioro Hańcza – najgłębsze jezioro w Polsce
Najgłębsze w Polsce jezioro Hańcza liczy około 106 m głębokości (chociaż w niektórych źródłach te dane są nawet większe). Jego powstanie zawdzięczamy lodowcowi, który wyrzeźbił zarówno jezioro, jak i dodatkowo pozostawił na jego brzegach ogromne ilości głazów. Dziś jezioro Hańcza to mekka nurków, którzy w jego głębinach odkrywają niezwykły podwodny świat. Oprócz tego jezioro jest też świetnym miejscem na wypoczynek. Czysta woda zachęca do orzeźwiających kąpieli, a miejska plaża w Błaskowiźnie jest idealnym miejscem do rekreacji.
Wokół jeziora znajdziemy również kilka świetnych widokowych punktów, jak chociażby najnowsza wieża na górze Leszczynowej w Przełomce. Północna część jeziora to dawny park dworski z ruinami dworu, wokół którego prowadzi ścieżka przyrodnicza” Drzewa i krzewy parku podworskiego w Starej Hańczy”. Niezwykle pięknie prezentuje się tutaj wiekowa aleja lipowa, choć ścieżka doprowadza nas również do kolejnej plaży nad jeziorem i uroczego wypoczynkowego miejsca z widokiem na cały akwen.
3. Jezioro Szurpiły – szlak rowerowy na Górę Zamkową w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Jezioro Szurpiły otoczone jest przez malownicze polodowcowe wzgórza Suwalszczyzny. To tutaj mamy okazję wdrapać się na świetny punkt widokowy z dawnym grodziskiem na Górze Zamkowej. Nad Szurpiłami warto zgłębić ciekawą historię plemienia Jaćwingów i zatopić się w dzikiej przyrodzie jeziora Kluczysko, Jegłówek i Jegłóweczek. W wiosce Szurpiły rozpoczyna się niebieski szlak ścieżki edukacyjnej “Na Górę Zamkową”. Trasa Szurpiły – Sidorówka liczy 6 km i opatrzona jest w 7 edukacyjnych tablic.
Jezioro Szurpiły – szlak na Górę Zamkową w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Jezioro Szurpiły możemy również objechać dookoła szlakiem rowerowym “Na Górę Zamkową”, trasa w pętli liczy 9,5 km. Szlak rowerowy prowadzi nas wąską ścieżka brzegiem jeziora Kluczysko, okrąża Górę Zamkową i częściowo pokrywa się ze ścieżką edukacyjną. Dziś w Szurpiłach działa również niewielkie muzeum, czyli Izba Pamięci Jaćwieskiej. Warto tu na chwilę zajrzeć, by poznać tajemniczą historię wymarłego plemienia Jaćwingów.
4. Punkt widokowy “U Pana Tadeusza” w Smolnikach
Północna brama Suwalskiego Parku Krajobrazowego, tak często mówi się o wsi Smolniki. Dziś to niewielka letniskowa miejscowość, która może się pochwalić wyjątkowymi widokowymi punktami. Jednym z nich jest drewniana platforma widokowa “U Pana Tadeusza”, z której roztacza się piękna panorama na pobliskie jezioro Jaczno i jeziora Kleszczowieckie, czyli Kolje i Pert. Na horyzoncie rysuje się też wyraźny stożek Cisowej Góry, zwanej suwalską Fudżijamą. Urok i widokową lokalizację Smolnik wykorzystano nawet w filmie “Pan Tadeusz” oraz w ekranizacji “Dolina Issy”.
W Smolnikach warto również odwiedzić regionalną restaurację “Gospoda Jaćwing”, w której specjalnością są kartacze, babka ziemniaczana, farszynki, czy też pierogi z leśnymi jagodami. Tuż za gospodą możemy przespacerować się ścieżką nad zaciszne jezioro Czarne z kąpieliskiem i plażą. We wsi odkryjemy jeszcze Izbę Regionalną z miejscowymi pamiątkami oraz odrestaurowaną kaplicę cmentarną. W Smolnikach bierze również początek 7 km ścieżka przyrodnicza “Wokół Jeziora Jaczno”. Szlak prowadzi nas pętlą wokół jeziora oraz przez punkt widokowy “Na Ozie”, przez największą 120 m różnicę wysokości wzniesień w całym Suwalskim Parku Krajobrazowym.
5. Wodziłki wioska staroobrzędowców
Suwalski Park Krajobrazowy to również kraina uroczych wiosek. Wodziłki skrywają w sobie niezwykłą historię, która związana jest z błyszczącą w dolinie Szeszupy złotą kopułą cerkwi, jaką wieńczy nietypowy ośmiokończasty krzyż. Świątynie zbudowali Rosjanie, którzy byli uchodźcami religijnymi, gdyż nie przyjęli zmian w rytuałach kościoła wschodniego. Jednymi z nich było żegnanie się trzema palcami, a nie dwoma, chrzest przez polewanie wodą, a nie przez zanurzenie, czy też zmiana pisowni imienia Jezus. Duchowni i wierni, którzy zostali przy starych zwyczajach nazywani zostali staroobrzędowcami.
Najważniejszym miejscem, które warto zwiedzić w Wodziłkach jest drewniana cerkiew, czyli najstarsza w Polsce molenna z 1922 roku. Jednym ze zwyczajów, jaki zapoczątkowali tutaj staroobrzędowcy były cotygodniowe kąpiele w bani, czyli łaźni parowej. Mieszkańcy Wodziłek odbywali takie oczyszczające seanse przed niedzielną mszą. Dziś w Wodziłkach wciąż działa czarna bania, bez komina, gdzie dym z paleniska uchodzi jedynie przez otwarte okno. Warto spróbować tego dawnego zwyczaju i zaznać hartującego rytuału.
6. Dolina Czarnej Hańczy – ścieżka edukacyjna w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Ścieżka edukacyjna „Doliną Czarnej Hańczy” to wyjątkowo widokowa trasa. Szlak rozpoczyna się nad Stawem Turtulskim w wiosce Malesowizna i biegnie aż do najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza. Trasa szlaku pieszego Turtul – Błaskowizna liczy 3,5 km w jedną stronę i oznaczona jest kolorem zielonym. Ścieżka przyrodnicza jest wyposażona w 10 edukacyjnych tablic, dzięki którym łatwiej zrozumiemy fenomen otaczającej nas przyrody. Po drodze mijamy ruiny młyna wodnego i wzgórze Turtul z punktem widokowym. Szlak kolejno prowadzi nas zboczem turtulskiego stawu, aż do żeremi bobra.
Dolina Czarnej Hańczy – ścieżka edukacyjna w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Po drodze mijamy również jedną z najnowszych atrakcji Suwalskiego Parku Krajobrazowego, czyli 15 m wieżę widokową w Malesowiźnie. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj najpiękniejszy w Polsce oz turtulski, czyli ciąg 13 pagórków, które utworzył topniejący lodowiec. Nieco dalej na szlaku mamy okazję zobaczyć jeszcze dawny zakład przeróbki kamienia w Błaskowiźnie, który podczas II wojny światowej stworzyli Niemcy. Ostatni odcinek ścieżki to już trasa nad najgłębsze jezioro w Polsce, czyli jezioro Hańcza.
7. Głazowisko Rutka w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Rozsiane po okolicznych łąkach, dolinach i pagórkach potężne głazy są nieodzownym elementem Suwalskiego PK. W 2001 roku na terenie największego głazowiska utworzono rezerwat „Rutka”. Głazy w rezerwacie są widoczne praktycznie w całości, wyglądają jakby leżały rzucone na miękką łąkę. Jednak jak się okazuje do odsłonięcia głazów przyczynił się również człowiek. W latach 70-tych miejscowy PGR postanowił oczyścić okoliczne tereny z głazów, by móc uprawiać tutaj ziemię.
Głazowisko Rutka w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Po głazowisku możemy spacerować po dwóch ścieżkach edukacyjnych, czyli „Skały i minerały Suwalskiego Parku Krajobrazowego” oraz “Porosty”. Rezerwat Rutka to jedno z ciekawszych głazowisk na Suwalszczyźnie. Z drewnianej platformy mamy również świetny punkt widokowy na dolinę Szeszupy i południowe tereny Suwalskiego PK. Trzeba jednak pamiętać, że na szlaku możemy spotkać chociażby pasące się stada krów. Są one naturalnymi kosiarkami i mają zapobiegać zarastaniu rezerwatu przez krzewy i drzewa.
8. Cisowa Góra – suwalska Fudżijama
Cisowa Góra to jeden z najpiękniejszych punktów widokowych na Suwalszczyźnie. Z jej szczytu możemy oglądać niezwykłe tereny Suwalskiego Parku Krajobrazowego z polodowcowymi wzgórzami, ukrytymi w dolinach jeziorami i pejzażem pól uprawnych. Według legendy Cisowa Góra została usypana przez ludzi. Rzekomo w miejscu skąd ludzie wykopali ziemię dziś jest jezioro Kopane.
Cisowa Góra – suwalska Fudżijama
Suwalska Fudżijama, bo tak też przyjęło nazywać się Cisową Górę mierzy 256 m n.p.m. Zarówno jej szczyt jak i malownicze pagórki wokół sprezentował nam lądolód, najwyższy wierzchołek jest właśnie pozostałością moreny czołowej lodowca. Patrząc na szczyt z daleka przypomina nam do złudzenia szpiczasty stożek krateru wulkanu. Cisowa Góra to wzgórze, które jest świetnym punktem widokowym na całą okolicę.
9. Szeszupa – ścieżka przyrodnicza w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Szlak do źródeł Szeszupy to trasa, gdzie mozaika religii i kultur przeplata się z pięknymi widokami polodowcowych pagórków i ukrytymi w dolinach jeziorami. Przemierzając drewniane kładki na bagnach i wijące się szutrowe drogi, ruszamy wzdłuż niezwykłej rzeki Suwalszczyzny, czyli uroczej Szeszupy, która swoje źródła ma w osadzie Turtul. Choć po Polskiej stronie Szeszupa liczy jedynie 27 km, to jednak właśnie tutaj stworzyła jeden ze swoich najpiękniejszych odcinków.
Szeszupa – ścieżka przyrodnicza w Suwalskim Parku Krajobrazowym
Jedną z ciekawszych ścieżek przyrodniczych w Suwalskim Parku Krajobrazowym jest szlak “U źródeł Szeszupy”. Trasa rozpoczyna się w Malesowiźnie, a kończy w Łopuchowie. Przy drodze ustawionych jest 7 tablic edukacyjnych. Na szlaku mijamy między innymi cmentarz ewangelicki w Szeszupce i Łopuchowie, wieś staroobrzędowców Wodziłki i malowniczy oz doliny Szeszupy. Trasę można zakończyć na plaży miejskiej nad jeziorem Kameduł, gdzie zaznamy chwili błogiego relaksu.
10. Głazowisko Bachanowo – rezerwat nad Czarną Hańczą
Tysiące dużych i małych głazów i szumiąca niczym górski potok rzeka Czarna Hańcza. Właśnie taki krajobraz zobaczymy na niezwykłym głazowisku Bachanowo, czyli jednej z ciekawszych atrakcji Suwalszczyzny. Już od 1972 roku w malowniczym zakątku Suwalszczyzny powstał wyjątkowy rezerwat przyrody. Choć głazowisko Bachanowo zajmuje obszar zaledwie 1 ha, to jednak znajdziemy tu wyjątkowo duże nagromadzenie głazów narzutowych, których liczba przekracza 10 tys.
Głazowisko Bachanowo – rezerwat nad Czarną Hańczą
Większość głazów ma obwód około 0,5 metra, ale zdarzają się również prawdziwe okazy giganty, które liczą ponad 8 metrów obwodu. Trasa do głazowiska Bachanowo w jedną stronę liczy nieco ponad 500 metrów. Dodatkowo część szlaku to drewniane kładki, a jedną z nich dotrzemy prosto nad szumiącą Czarną Hańczę. Ten odcinek rzeki jest wyjątkowy, bo przypomina górski potok, a dzięki wielu głazom jakie leżą w jej korycie rzeka tworzy tu urocze kaskady.
Suwalski Park Krajobrazowy to wyjątkowa mozaika przyrodniczo – historyczna. Wodziłki z molenną staroobrzędowców, porzucone cmentarze ewangelickie, czy też urocze agroturystyczne wsie jak Szurpiły, Błaskowizna, czy Smolniki to teren z wielowiekową kulturą. Dziś obszar parku to również świetne szutrowe i leśne trasy dla rowerzystów i aż 8 edukacyjnych ścieżek z drewnianymi kładkami i genialnymi punktami widokowymi. Suwalski Park Krajobrazowy to prawdziwa oaza ciszy, w której odkryjemy wciąż dziką przyrodę i szczerze zachwycimy się polodowcowym krajobrazem “Bieszczad Północy”.
Szlak rowerowy wokół jeziora Wigry – najsłynniejsza trasa Suwalszczyzny
Wigierski Park Narodowy to jedno z ciekawszych miejsc na mapie Polski. Jego zachwycające krajobrazy możemy podziwiać na najpiękniejszej widokowo trasie rowerowej w północnej Polsce, która prowadzi wokół malowniczego jeziora Wigry.
Rowerowa trasa wokół Wigier to podróż w zaskakujące i różnorodne krajobrazy, od obsianych złotymi zbożami pagórkowatych pól uprawnych, po gęste i pachnące sosnami lasy puszczy. Szlak rowerowy Wigier to zarówno szerokie szutrowe drogi, jak i wąskie drewniane kładki. A wszystko wokół malowniczego jeziora Wigry, które wije się tworząc spektakularne widoki. To wszystko możemy podziwiać nie tylko z siodełka roweru, ale i z wież widokowych, pomostów nad jeziorem i uroczych skarp.
Szlak rowerowy wokół Wigier
