Województwo warmińsko-mazurskie to jeden z najpiękniejszych regionów w Polsce! Właśnie tutaj przemierzając nieszablonowe atrakcje, jakie odkrywają przed nami Mazury i Warmia masz niepowtarzalną okazję wyruszyć w malowniczy rejs po największym w Polsce jeziorze Śniardwy, odwiedzić jeden z krzyżackich zamków, odkryć dziką naturę podczas spływu Krutynią, czy też zajrzeć do jednej z kultowych tawern Mikołajek.
Z czego słyną Mazury?
Jakie są najpiękniejsze i najbardziej atrakcyjne miejsca na Mazurach? “Mazury cud natury”, trudno się nie zgodzić z tym hasłem, bo przyrodnicze atrakcje, jakie odkrywają przed nami Mazury zapierają dech w piersiach. Tysiące błyszczących w słońcu jezior, po których suną białe żaglówki, potężny obszar Puszczy Piskiej z dzikimi lasami, a do tego malowniczy szlak kajakowy Krutyni, gdzie w krystalicznie czystej wodzie zobaczysz małże. A to wszystko w otoczeniu Mazurskiego Parku Krajobrazowego.
Jednak atrakcji na Mazurach znajdziesz dużo więcej! Co przyciąga turystów na Mazury? Oczywiście kultowe miasteczka jak Giżycko, które jest polską stolicą żeglarstwa, słynne Mikołajki z mnóstwem tawern, klimatyczny Reszel z zamkiem, jedyne mazurskie uzdrowisko Gołdap, a do tego największe miasto Mazur, czyli Ełk.
Z czego słyną Mazury i czym się wyróżniają? Zdecydowanie Mazury to region z mnóstwem przyrodniczych skarbów, ciekawych zabytków, tajemniczych bunkrów, ale znajdziesz tu też nowoczesne atrakcje, również dla dzieci. Czy warto jechać na urlop lub wakacje właśnie na Mazury? Oczywiście, że tak! Poznaj naszą listę najciekawszych miejsc Warmii i Mazur i ruszaj na ich odkrywanie.
Mazury i Warmia – gdzie leżą i czym się różnią? Ciekawostki i informacje
Na start szybka orientacja w terenie. Jeśli wybierasz się na Mazury to tak naprawdę będziesz przemierzać teren województwa warmińsko-mazurskiego. To 4 pod względem powierzchni województwo w Polsce. Historycznie i geograficznie jednak ten potężny obszar dzieli się głównie na historyczną Warmię z Olsztynem i krzyżackimi zamkami oraz Mazury z Giżyckiem i największymi jeziorami w Polsce.
Jak poruszać się po Mazurach i Warmii? Ten potężny obszar najlepiej zwiedzać samochodem, jednak zarówno do Olsztyna, jak i słynnych mazurskich miast Giżycko, Mikołajki, czy Mrągowo dojedziesz też pociągiem, albo autobusem.
Przez Warmię i Mazury przebiega też mnóstwo szlaków rowerowych. Najpopularniejsze to Green Velo, Mazurska Pętla Rowerowa, Szlak Kanału Elbląskiego, Łynostrada, czy Niebieska Wstęga Jezior.
Mazury atrakcje – mapa najciekawszych miejsc
Regionalna Kuchnia Mazur i Warmii, gdzie i co warto zjeść?
Będąc na Mazurach koniecznie musisz spróbować tutejszych regionalnych potraw. Oczywiście na stołach królują ryby: sielawy, okonie, sieje, węgorze, liny czy szczupaki są podawane w przeróżnych formach. Jednak dużym uznaniem cieszą się tutaj zupy z nietypową szczawiową, a także dzyndzałki z hreczką (pierogi z kaszą gryczaną) i plińce (grube placki ziemniaczane).
Na deser najlepiej skosztować marcepan królewiecki, albo sękacz. Smaki Mazur i Warmii to połączenie wpływów kuchni staropolskiej, pruskiej i kresów wschodnich. A gdzie znaleźć najlepsze regionalne restauracje i kultowe tawerny na Mazurach?
- Cudne Manowce to restauracja Olsztyna z tradycyjną kuchnią Warmii, skosztujesz tu zupę karmuszkę, dzyndzałki, zupę pokrzywową ze ślimakami, czy maść czarownic.
- Browar Chmury w Giżycku to idealna miejscówka dla smakoszy lokalnego piwa kraftowego oraz nowoczesnej kuchni i to z widokiem na jezior Niegocin.
- Córka Rybaka to kultowa smażalnia ryb w Sztynorcie, w której skosztujesz wyśmienitej ryby, a także świetnych nalewek.
- Bar pod warkoczem w Reszlu serwuje najlepsze plińce z sosem czosnkowym i dodatkiem arbuza.
- Restauracja Matrioszka w Gołdapi oferuje dania kuchni kresowej, świetne kartacze, pielmieni, czy bliny.
1. Giżycko – atrakcje stolicy żeglarstwa na Mazurach
Co ciekawego można zobaczyć na Mazurach? Giżycko to dziś jedno z najchętniej odwiedzanych miast na Mazurach. Nic dziwnego, skoro to nowoczesne miasto jest niezwykle malowniczo wkomponowane pomiędzy jeziora Niegocin i Kisajno.
Bardzo często mówi się że Giżycko to polska stolica żeglarstwa. A wszystko za sprawą jednego z największych portów na szlaku wielkich jezior mazurskich. Rejsy żaglówką, szalone wypady motorówką, a może słodkie leniuchowanie na plaży? Możliwości wodnych atrakcji Giżycko ma wiele. W pięknym otoczeniu przyrody odpoczywa się wyjątkowo przyjemnie.
A do tego znajdziemy tu świetne zabytki jak chociażby Twierdza Boyen z ponad 190 letnią historią, most obrotowy, wieża ciśnień, z której możemy zobaczyć całe miasto, a do tego krzyżacki zamek. To tylko kilka z powodów, dla których warto odwiedzić Giżycko zarówno latem, jak i po sezonie.
2. Jezioro Mamry – wodne atrakcje Mazur
Jak można spędzić czas na Mazurach? Oczywiście pływając po jednym z setek mazurskich jezior. Jezioro Mamy to drugie pod względem powierzchni największe jezioro w Polsce. Przemierzając jego potężny obszar możemy odkryć prawdziwy ptasi raj na jednej z 33 wysp, usłyszeć melodyjne szanty w klimatycznej portowej tawernie Giżycka, Węgorzewa, czy Sztynortu.
Wiatr we włosach, ptasi śpiew i gorące słońce. Mamry to świetny kierunek na rodzinny wypad z dziećmi, szaloną przygodę w gronie znajomych, czy też romantyczny rejs we dwoje. Na Mamrach znajdziemy też nie lada atrakcję dla nurków. To właśnie tu na głębokości 33 metrów został celowo zatopiony stary jacht i holownik Arabela.
3. Reszel – atrakcje i zabytki najładniejszego małego miasteczka Warmii i Mazur
Reszel to jedno z najpiękniejszych miejsc na Warmii. Trudno się z tym nie zgodzić, kiedy w miniaturowym mieście jak z bajki w jeden dzień możesz przemierzać zamkowe komnaty, podziwiać niezwykłe widoki z wieży kościoła, by za chwilę przemierzać klimatyczne uliczki w poszukiwaniu wyśmienitej kawy.
Historia Reszla zaczyna się już w 1241 roku, kiedy Krzyżacy decydują się na budowę zamku, jaki zresztą do dziś jest wizytówką miasta. Na przestrzeni ponad 780 lat losy Reszla były niezwykle bogate. Władali nim warmińscy biskupi, w Reszlu odbyło się ostatnie w Europie spalenie na stosie czarownicy.
Co zobaczyć w Reszlu? To jedno z najciekawszych miast Warmii, w którym dominują gotyckie zabytki z przepiękny zamkiem na czele, potężnym kościołem farnym i uroczą starówką. Do tego warto dorzucić jeszcze nieszablonową regionalną kuchnię Warmii.
4. Krutynia spływ najpiękniejszą rzeką Mazur – jakie atrakcje warto zobaczyć na Mazurach z dziećmi?
Niektórzy twierdzą, że Krutynia to najpiękniejsza rzeka Mazur. Faktycznie trudno się z tym nie zgodzić, jeśli płyniemy w towarzystwie wciąż dzikiej przyrody. Tysiące małż, raków i lilii wodnych przystrajają koryto rzeki, a gniazdujące w zaroślach ptaki umilają nam spływ swoim śpiewem.
Szlak kajakowy rzeki Krutynia to jedno z najchętniej odwiedzanych i najpiękniejszych miejsc na Mazurach. Najcenniejszy przyrodniczo teren Puszczy Piskiej objęty jest dodatkowo ochroną przez Mazurski Park Krajobrazowy. Jednak to nie koniec atrakcji, bo Krutynia przepływa też przez przepiękne Mazurskie wioski jak Krutyń, Rosocha, Wojnowo, Ukta, czy Iznota.
5. Wilczy Szaniec w Gierłoży – Mazury i nietypowe atrakcje
Jedną z największych atrakcji Mazur jest Wilczy Szaniec w Gierłoży. To niezwykły zabytek z czasów II wojny światowej, który do dziś budzi wiele emocji wśród turystów. Jednak powstanie Wilczego Szańca właśnie w Mazurskich lasach nie była przypadkowa.
Ta jedna z 7 kwater Hitlera i dowództwa Wehrmachtu, była ich największą bazą. Budowa Wilczego Szańca trwała 4 lata od 1940 do 1944 roku. To zaskakujące, że ten potężny projekt, był tak pilnie strzeżoną tajemnicą, o której nie wiedziała nawet miejscowa ludność. Dziś zwiedzając zakamarki Wilczego Szańca możemy stopniowo odkrywać wszystkie jego tajemnicze miejsca.
6. Olsztyn – atrakcje stolicy Warmii i Mazur
Jakie jest największe miasto na Warmii i Mazurach? Oczywiście stolica województwa, czyli Olsztyn. To wyjątkowe miasto leży w otoczeniu 11 jezior, a dodatkowo skrywa mnóstwo zabytków i historycznych ciekawostek na uroczej starówce.
Jak przystało na stolicę województwa warmińsko–mazurskiego, atrakcje Olsztyna są niepowtarzalne. Tylko tu jednego dnia możesz ruszyć w podróż do gwiazd w planetarium, zwiedzić zamkowe zakamarki, zrelaksować się nad jeziorem i odkryć nocny klimat gwarnego rynku… Takie rzeczy tylko w Olsztynie.
7. Kanał Mazurski i Śluza w Leśniewie – historyczne atrakcje Mazur
Kanał Mazurski to ambitny projekt, jaki miał połączyć mazurskie jeziora z Bałtykiem. To aż 51 kilometrów sztucznego przekopu z czego 22 km na terenie Polski. To po nim miały kursować statki, które przewożą drewno, zboże, czy węgiel. Sam projekt powstał w latach 1862–64 i zakładał budowę 10 śluz oraz dwóch jazów.
Śluza w Leśniewie była pierwszą na kanale od strony jeziora Mamry. Same rozmiary śluzy są naprawdę imponujące! Dodatkowo na przedniej ścianie śluzy widać wyżłobione miejsce na nazistowskiego orła. To rzadki przypadek zachowania w Polsce tak znienawidzonego symbolu.
Dziś jednak monumentalna i tajemnicza śluza w Leśniewie Górnym jest traktowana głównie jako zabytek związany z Kanałem Mazurski. A co się z tym wiąże stała się też jedną z fascynujących atrakcji Mazur i okolic jeziora Mamry. Ekstremalny park linowy jaki działa tutaj latem, przyciąga co roku wielu żądnych adrenaliny śmiałków.
8. Święta Lipka – najpiękniejsze sanktuarium na Warmii i Mazurach
Zachwycające i niezwykle bogato zdobione wnętrze bazyliki, genialne koncerty organowe, a do tego niegasnący kult Maryi. Sanktuarium Święta Lipka od stuleci przyciąga w swoje progi zarówno pielgrzymów, jak i turystów, którzy chcą poznać fenomen tego miejsca.
Według opowiadań kult religijny w Świętej Lipce trwa już od ponad 600 lat. Zdecydowanie ta piękna różowa bazylika wyróżnia się spośród mazurskich ceglanych budynków. Jej zdobienia zarówno z zewnątrz jak i samo wnętrze zachwyca na każdym kroku.
Z czego jest znana Święta Lipka? Obecnie największą chlubą sanktuarium są niesamowite ruchome organy, które wydają aż 40 dźwięków z 4 tysięcy piszczałek. Koncert organowy jest niepowtarzalnym spektaklem w jakim mamy okazję uczestniczyć.
9. Krzyżacki Zamek Kętrzyn – czego słyną Mazury?
Mazury to nie tylko jeziora, ich atrakcje kręcą się również wokół krzyżackich zamków. Kętrzyn to Mazurskie miasto, które może pochwalić się ponad 700 letnią historią. Wiele ciekawostek można odkryć zaglądając do krzyżackiego zamku Kętrzyn.
Dziś to niewielkie miasteczko na Mazurach przyciąga turystów głównie swoimi zabytkami i ciekawą historią. Potężny gotycki kościół obronny św. Jerzego to skarbnica sakralnych dzieł sztuki, a z jego wieży roztacza się genialna panorama. Do tego warto dorzucić świetne smaki kuchni Mazur i niezwykłą gościnność małego miasteczka.
10. Bunkry w Mamerkach – co robić na Mazurach kiedy pada?
„Betonowe miasto”, tak możemy powiedzieć o bunkrach w Mamerkach, które leżą nad nieukończonym Kanałem Mazurskim. Ukryty w gęstwinie drzew kompleks niezniszczonych bunkrów niemieckich z czasów II wojny światowej jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie.
Podczas zwiedzania Mamerek zobaczysz 250 obiektów, a w tym 30 betonowych schronów, które do dziś zachowały się w całości.
Dlaczego bunkry w Mamerkach przetrwały? Niemcy po prostu już nie zdążyli ich wysadzić, gdy w pośpiechu wycofywali się z Mamerek przed nadchodzącym frontem Armii Czerwonej. Dziś bunkry w Mamerkach to militarne atrakcje, jakie oferują nam Mazury. Chętnie i tłumnie odwiedzane są zarówno przez rodziny z dziećmi, jak i prawdziwych pasjonatów wojennych opowieści.
11. Piramida w Rapie – tajemniczy grobowiec i nietypowa atrakcja Mazur
Ukryta wśród mazurskich lasów i mokradeł tajemnicza Piramida w Rapie od zawsze zaskakiwała swoim wyglądem i przeznaczeniem. Jednak mimo upływa lat do dziś przyciąga wielu zaciekawionych turystów. Zdecydowanie jej historia, niełatwe losy i tajemnicze moce są warte odkrycia.
Miejscowość Rapa leży nieopodal Bań Mazurskich w województwie warmińsko mazurskim, zaledwie kilka kilometrów od granicy z Obwodem Kaliningradzkim. W XIX wieku te tereny Prus Wschodnich wybrała na swoją siedzibę zamożna rodzina von Farenheid.
Ich losy już na zawsze połączyły się z Mazurami, a nietypowy grobowiec, jakim jest Piramida w Rapie do dziś budzi zachwyt i zaciekawienie. Piramida ma 15,9 m wysokości, a jej podstawą jest kwadrat o boku 10,4 m. Dodatkowo jest wyposażona w 3 otwory wentylacyjne. Natomiast kąt pochylenia ścian to dokładnie 51°52′ jak w egipskich piramidach. A to dopiero początek zaskakujących faktów!
12. Wojnowo ciekawe atrakcje mazurskiej wsi na weekend
Wojnowo to niewielka wioska na Mazurach, w której możesz zobaczyć niezwykły zabytek, jakim jest liczący prawie 190 lat monaster, czyli klasztor staroobrzędowców. Jednak ta niepozorna miejscowość skrywa w sobie jeszcze przepiękną białą cerkiew, a także ponad stuletnią molennę.
A to wszystko w otoczeniu błękitnych jezior i zacisznych lasów Puszczy Piskiej. Historia wsi Wojnowo zaczęła się około 1832 roku. Właśnie wtedy na ziemię Mazur przybyli z terenów Rosji przybyli prześladowani staroobrzędowcy, zwani również starowiercami albo filiponami. Co ciekawe, zostali zmuszeni do emigracji, bo nie przyjęli zmian wprowadzonych w prawosławnym kościele przez patriarchę Nikona.
Wkrótce nad jeziorem Duś powstał klasztor starowierców, który okazał się być schronieniem dla wielu prześladowanych wiernych. W 1923 roku w Wojnowie pojawiła się prawosławna cerkiew pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej, a chwilę później neogotycka molenna. Dziś wszystkie trzy zabytkowe obiekty to największe atrakcje Wojnowa, dla których tą część Mazur odwiedza tak wielu turystów.
13. Mosty w Stańczykach – akwedukty Puszczy Rominckiej
Swoim wyglądem budzą zachwyt i zdziwienie, bo przecież tak ogromne mosty buduje się zwykle w górach, a nie na pojezierzu. Dziś mosty w Stańczykach to fenomenalne atrakcje jakie oferują nam Mazury z nutą widoków, historii i architektonicznego kunsztu. To jedna z chętniej odwiedzanych atrakcji Mazur Garbatych.
Te bajkowe akwedukty skrywają w sobie ciekawą historię i serwują świetne widoki. Na skraju potężnej Puszczy Rominckiej mamy okazję zobaczyć największe mosty kolejowe w Polsce. Swoim wyglądem przypominają nam rzymskie akwedukty, nic dziwnego w końcu zaprojektowali je włoscy architekci. Dlatego też przyjęło się je nazywać “Akweduktami Puszczy Rominckiej”.
14. Ełk: atrakcje największego miasta na Mazurach
Jeśli szukasz na Mazurach miejsca, gdzie możesz zrelaksować się nad jeziorem, ruszyć w szaloną wyprawę motorówką, wskoczyć w kajak, a później na rower. By za chwilę odpocząć na piaszczystej plaży, ale mieć pod ręką również wszystkie wygody miasta, to musisz odwiedzić Ełk!
Ełk to największe miasto Mazur i trzecie w województwie po Olsztynie i Elblągu. Po wojennych zawieruchach w Ełku nie ostało się zbyt wiele zabytków, ale warto zobaczyć chociażby zamek na wyspie, wieżę ciśnień z Muzeum Kropli Wody, czy też wyruszyć na przejażdżkę kolejką wąskotorową. Zdecydowanie atrakcje Ełku to połączenie przyrodniczych skarbów Mazur i nowoczesnych miejscówek.
15. Pola Grunwaldu – miejsce najsłynniejszej bitwy średniowiecza
15 lipca 1410 roku, chyba każdy z nas na pamięć zna regułkę związaną z tą datą. Jednak zobaczyć na żywo miejsce słynnej bitwy pod Grunwaldem to całkiem co innego, żywa lekcja historii dostarcza wielu emocji.
Zarówno Krzyżacy, jak i rycerze Królestwa Polskiego z pewnością nie spodziewali się, że bitwa pod Grunwaldem przejdzie do historii tak głośnym echem. Dziś oprócz poznania suchych faktów dotyczących bitwy w szkolnej ławce, mamy okazję dotknąć jej na żywo.
Rekonstrukcja bitwy, ciekawe i pełne archeologicznych odkryć muzeum, ciągnące się poza horyzont pola Grunwaldu, a do tego nowoczesna wystawa i multimedialne filmy. Grunwald to miejsce na mapie Mazur, jakie warto zobaczyć.
16. Śniardwy – gdzie najlepiej wybrać się na Mazury pierwszy raz?
Śniardwy to największe jezioro w Polsce, które leży na terenie powiatu mrągowskiego i piskiego w dorzeczu Pisy. Swoim obszarem zajmuje powierzchnię aż 113,4 km², a sama długość linii brzegowej to 97,2 km. Maksymalna głębokość Śniardw to 23,4 m.
Tylko nad samym jeziorem możemy śmiało spędzić kilka dni, a co warto zobaczyć nad jeziorem Śniardwy? Koniecznie trzeba odwiedzić tutaj choć jeden z punktów widokowych, żeby poczuć ogrom tej powierzchni. Świetnym miejscem jest wieża widokowa przy Gospodzie Pod Łabędziem, z której mamy widok na północne krańce jeziora.
Świetną bazą wypadową dla żeglarzy jest wioska Niedźwiedzi Róg, położona w zacisznym miejscu na terenie lasów Puszczy Piskiej, wraz ze sporym portem jachtowym. Warto też odwiedzić klif Szeroki Ostrów nad Śniardwami, wioskę Popielno z hodowlą konika polskiego, a także turystyczną miejscowość Nowe Guty. Zatem jeśli zastanawiasz się dokąd warto pojechać na Mazury z dziećmi, to jezioro Śniardwy będzie świetnym wyborem.
17. Mikołajki – gdzie pojechać na Mazury we dwoje?
Mikołajki to jedno z najpopularniejszych miast na Mazurach. Co przyciąga tutaj turystów i z czego słyną Mikołajki? To przede wszystkim Żeglarska Wioska z portem i ciągnącą się wzdłuż jeziora Mikołajskiego promenadą, która usiana jest świetnymi tawernami.
To stąd możesz wypłynąć w rejs po największym jeziorze w Polsce, czyli Śniardwach, albo wyruszyć w podróż mazurskich kanałach i jeziorach. W Mikołajkach nie znajdziesz wielu zabytków, bo to owoczesne miasto z luksusowymi hotelami.
Zatem jeśli zastanawiasz się gdzie pojechać na Mazury we dwoje? To Mikołajki na pewno będą dobrym miejscem na romantyczny wypad. Możesz go śmiało połączyć z odkrywaniem przyrodniczych atrakcji Mazur i poznać dodatkowo zaciszne jezioro Łukajno.
18. Trójstyk granic Wisztyniec – Mazury Garbate i ich atrakcje
Trójstyk granic to wyjątkowe miejsce, w którym spotykają się granice 3 państw. W Polsce takich trójstyków mamy aż 6, z czego jeden znajduje się na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Niewielka wioska Wisztyniec położona jest w krainie Mazur Garbatych, to właśnie w niej możesz zawędrować do trójstyku granic Polski, Rosji (Obwodu Kaliningradzkiego) oraz Litwy.
Dotrzeć tutaj możesz wyznaczonym deptakiem, tuż przy szlaku rowerowym Green Velo. Miej się jednak na baczności, gdyż teren Rosji jest monitorowany i lepiej nie nadużywać ich gościnności.
19. Gołdap – jedyne uzdrowisko na Mazurach
Mazury to nie tylko jeziora, ciekawe atrakcje oferują również małe miasteczka, które przyciągają malowniczym położeniem. W takich warunkach odpoczywa się najlepiej i co więcej, można dodatkowo zregenerować swoje zdrowie. Jednak tylko Gołdap ma status uzdrowiska w Krainie Wielkich Jezior, który oprócz świetnego mikroklimatu ma również zasoby wód leczniczych, solanek i borowin.
Od lat przyjeżdżają tu kuracjusze, którzy zmagają się z problemami związanymi z narządami ruchu, kardiologicznymi, czy też układu nerwowego. Co warto zobaczyć w Gołdapi? Po zdrowy oddech warto odwiedzić potężną tężnie solankową z sąsiednią pijalnią wód. Oba obiekty leżą tuż nad uroczym jeziorem Gołdap.
Oprócz tego warto odwiedzić wieżę ciśnień z historyczną wystawą i kawiarnią na widokowym tarasie. Roztacza się stąd najlepsza panorama na miasto. Natomiast w centrum koniecznie trzeba odwiedzić nietypowy i bardzo zielony rynek z fontannami oraz świetną restaurację Matrioszka, gdzie skosztujesz regionalnych potraw.
20. Węgorzewo – dokąd warto pojechać na Mazury z dziećmi?
Zdecydowanie na Mazury trzeba się wybrać, żeby poznać atrakcje Węgorzewa. Oprócz nowoczesnej mariny mamy okazję zobaczyć tu również dawny zamek krzyżacki, który dziś dostaje nowe życie i jest w trakcie generalnego remontu.
W Węgorzewie możemy również dotknąć wciąż żywej tradycji, jeśli tylko odwiedzimy Muzeum Kultury Ludowej. Tu możemy odwiedzić zabytkowe mazurskie chaty, odkryć zapomniane narzędzia, czy też spróbować swoich sił przy kole garncarskim. To świetna atrakcja Mazur dla dzieci.
Jednak to nie koniec atrakcji tej części Mazur, bo znajdziesz tu również Muzeum Tradycji Kolejowej z nieszablonową wystawą. Do tego warto dorzucić świetną plażę nad jeziorem Mamry, coroczny Międzynarodowy Jarmark Folkloru, a także zawody żeglarskie.
Nasz autorski przewodnik