Zachwycające bogato zdobione wnętrze, genialne koncerty organowe i niegasnący kult Maryi. Święta Lipka od stuleci przyciąga w swoje progi pielgrzymów i turystów, a sama historia tego miejsca jest wyjątkowa i zaskakująca.
Owiane legendami i cudami sanktuarium maryjne w Świętej Lipce to miejsce, które odwiedzają dziesiątki turystów i pielgrzymów. Według opowiadań kult religijny w Świętej Lipce trwa już od ponad 600 lat. Ta piękna różowa bazylika wyróżnia się spośród mazurskich ceglanych budynków. Jej zdobienia zarówno z zewnątrz jak i samo wnętrze zachwyca na każdym kroku. Obecnie największą chlubą sanktuarium są niesamowite ruchome organy, które wydają aż 40 dźwięków z 4 tysięcy piszczałek. Koncert organowy jest niepowtarzalnym spektaklem w jakim mamy okazję uczestniczyć.
Legenda o cudownej figurce
W pobliskim mieście Kętrzyn, a dokładniej w lochach kościoła istniało kiedyś surowe więzienie. To w nim został osadzony jeden ze skazańców. W noc poprzedzającą jego egzekucję więźniowi we śnie objawiła się Matka Boża. Podarowała mu kawałek drewna i dłuto prosząc o wyrzeźbienie jej wizerunku. Mężczyzna oczywiście nie umiał rzeźbić, jednak za sprawą boskiego natchnienia z jego rąk o świcie wyszła wyszła figura Maryi. Jak się potem okazało Matka Boża zapewniła mu wolność, przerażeni Krzyżacy uznali to za znak z niebios i uwolnili skazańca. Ubogi chłop idąc z Kętrzyna drogą w kierunku Reszla, na rozstaju dróg zawiesił cudowną drewnianą figurkę na jednej z przydrożnych lip.
Jak się okazuje bardzo szybko rzeźba zasłynęła z cudów. Później przy lipce stanęła niewielką kapliczka, którą opiekowali się Krzyżacy. Początki chrześcijaństwa na terenie Prus Wschodnich zbiegły się z pojawieniem cudownej figury Matki Boskiej. A już w średniowieczu można tu było spotkać zwyczaj pielgrzymowania. Do Świętej Lipki zmierzali głównie chorzy z terenów Prus, Warmii i Mazowsza, którzy liczyli na uzdrowienie.
Święta Lipka – historia
Wielki kult Świętej Lipki przybierał coraz większego rozmachu. Co więcej przybył tu nawet ostatni wielki mistrza krzyżackiego Albrecht Hohenzollem, który w 1519 roku miał tu przybyć pieszo i boso z samego Królewca. Z pewnością modlił się o łaski dla zakonu krzyżackiego, bo już wtedy zakon miał coraz większe problemy. Z perspektywy czasu wiemy, że i tak na niewiele się to zdało, bo parę lat później wielki mistrz oddał Hołd Pruski polskiemu królowi.
W późniejszych latach niestety kapliczka w Świętej Lipce została zniszczona przez protestantów w czasie reformacji. Słynną lipę wycięli, a cudowną figurkę utopili w pobliskim jeziorze Wirowym. Dodatkowo żeby odstraszyć pielgrzymów w miejscu kapliczki stanęła szubienica. Jednak kult nie ustawał, a ludzie wciąż pielgrzymowali tu potajemnie. Dopiero prawie 100 lat później chrześcijanie odzyskali swobody wyznaniowe. Ludzie nie zapomnieli o cudownym miejscu, a Stefan Sadorski, który był sekretarzem samego króla Zygmunta III wykupił całą wieś Święta Lipka. Zapadłą wtedy również decyzja o budowie nowej kapliczki. Nieco później teren z nową kaplicą został przekazany zakonowi Jezuitów.
Budowa świątyni w Świętej Lipce
Bardzo szybko w Świętej Lipce powstała nowa kaplica, choć na fundamentach tej starej. Zaginiona cudowna figurka została zastąpiona przez obraz Matki Bożej Śnieżnej. Teren pod budowę był trudny i bagnisty w dodatku położony pomiędzy dwoma jeziorami. W grząski grunt trzeba było wbić tysiące długich olchowych pali. Ostatecznie kościół był konsekrowany 15 sierpnia 1693 roku. Jednak szybko się okazało, że świątynia nie jest w stanie pomieścić wszystkich wiernych. Dlatego wkrótce powstały krużganki z narożnymi kaplicami. Samo kompletowanie wyposażenia wnętrza trwało ponad 50 lat. Po rozbiorach Polski i kasacie zakonu jezuitów ruch pielgrzymkowy w Świętej Lipce praktycznie zamarł. Dopiero w 1932 roku po ponad 100 latach nieobecności na te tereny na nowo powrócili Jezuici.
Święta Lipka – Sanktuarium zwane perłą baroku
Dziś sanktuarium zachwyca nas swoim wyglądem i często jest uznawana za najwspanialszy okaz późnego baroku w Polsce. Z zewnątrz tą trójnawową świątynie zdobią dwie strzeliste wieże i piękna różowa elewacja. Kuta brama i dzieła artystycznego kowalstwa i ślusarstwa oraz rzeźby świętych przyciągają nasz wzrok. Wnętrze świątyni jest jeszcze bardziej niezwykłe. Ściany i sufit zdobią kolorowe freski, w ołtarzu głównym honorowe miejsce zajmuje ponad 360 letni obraz Matki Bożej osłoniętej srebrną sukienką. Również srebrne zdobienie ma tabernakulum. W sumie w kościele jest aż 6 ołtarzy bocznych. Wisząca ambona jest przyozdobiona scenami z biblii, a naprzeciwko niej możemy dopatrzeć się rzeźby Matki Bożej, która przypięta jest do wielkiego pnia lipy. Oprócz tego Święta Lipka ma bogaty skarbiec oraz piękne organy.
Organy ze Świętej Lipki – koncerty
Na szczególną uwagę w kościele zasługują piękne organy. Powstały w latach 1719 -21 a ich twórcą był Jan Josue Mosengel organmistrz z Królewca. Organy mają aż 3 klawiatury i wydają aż 40 głosów z aż 4 tysięcy piszczałek. Co najważniejsze organy są ruchome, na wieżyczkach stoją niezwykłe postaci aniołków, które grają na instrumentach i poruszają dzwoneczkami. Wokół krążą wprawione w ruch gwiazdy, a dwa środkowe aniołki trąbią w dymy. Dodatkowo na dwóch najwyższych wieżach stoi Matka Boża, która kiwa głową i Archanioł Gabriel, który kłania się jej kłania. Niestety w trakcie drugiej wojny światowej organy zniszczono, jednak po wielu latach remontu udało się skompletować piszczałki i na nowo wprawić w ruch rzeźby. Dziś te organy często uważane są za najpiękniejsze w Europie.
Jednym z najciekawszych atrakcji Świętej Lipki jest koncert organowy, który możemy słuchać i co ważne oglądać. Właśnie dlatego podczas pokazu wszyscy odwracają się twarzą do organów i tyłem do ołtarza. Koncerty są organizowane kilka razy na dzień i trwają średnio parę minut. Podczas koncertu mamy wrażenie jakby uczestniczył w nim cały zespół, bo wyraźnie słychać trąbki, puzon czy dzwoneczki. Jednak obsługuje je tylko jeden człowiek, choć samo precyzyjne wykonanie organów dostarcza nam wielu dodatkowych muzycznych doznań.
Plan wypadu do Świętej Lipki
Dojazd: najwygodniej tu dotrzeć własnym samochodem
Parking: płatny parking przy wejściu na teren sanktuarium – 5zł
Bilety Wstępu:
- Święta Lipka – wstęp na teren sanktuarium i koncerty organowe jest bezpłatny!
Czas zwiedzania: 1 godz.
