Tykocin to prawdziwa perełka Podlasia z brukowanymi uliczkami, drewnianymi chatami i mnóstwem zabytków. To miasto oczarowuje już od pierwszego wejrzenia. Co wyjątkowego możesz tutaj zobaczyć? Jedyny w województwie podlaskim zamek, jeden z najstarszych świeckich pomników w Polce, czy też intrygującą wystawę w synagodze. Poczuj to miasto, posmakuj jego pysznej lokalnej kuchni i wracaj jak najczęściej.
Tykocin – gdzie leży i z czego słynie?
Miasteczko Tykocin leży na terenie województwa Podlaskiego, w powiecie Białostockim, nad rzeką Narew.
Dojechać tutaj możesz zarówno od strony Białegostoku (30 km), jak i Knyszyna (16 km). Bezpłatne parkingi znajdziesz w Tykocinie na placu Czarnieckiego, czyli przy kościele Trójcy Przenajświętszej. Atrakcje Tykocina najlepiej zwiedzać na piechotę.
Z czego słynie Tykocin? Tykocin to jedno z najchętniej odwiedzanych miasteczek w województwie podlaskim, które uroczo komponowało się w wijącą się rzekę Narew. Wiosną mamy okazję podziwiać tu przepiękny spektakl rozlewisk, jakiemu towarzyszą całe gromady rozśpiewanych ptaków. Jednak Tykocin to przede wszystkim kawał historii Polski.
Tykocin liczy już ponad 6 stuleci, a jego ziemiami władały same potężne rody jak Czarneccy, czy Braniccy. To również tutaj na tykocińskim zamku król August II Mocny ustanowił Order Orła Białego, najstarsze odznaczenie państwowe. Co więcej, do dziś możemy również bez problemu zauważyć ciekawy podział miasteczka na dwie części, katolicką i żydowską. Tykocin czaruje swoimi małymi drewnianymi chatkami, brukowanymi uliczkami oraz podlaską gościnnością.
Mapa najciekawszych atrakcji Tykocina
Tykocin – ciekawa historia miasta
Tykocin to najstarsze miasto Podlasia, wiele osób uważa, że jest również najpiękniejszy. Dlatego też przyjęło się mówić na Tykocin “Perła Baroku”. Początkowo miasto wchodziło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, jednak jego złoty wiek to czas, gdy władał nim Zygmunt Stary, a później Zygmunt August.
Wtedy powstał też zamek w Tykocinie. Niestety po potopie szwedzkim nastał wielki krach dla miasteczka, co rusz przez Tykocin przechodziły chmary wojsk rosyjskich, saskich, szwedzkich, czy też polskich. Oczywiście miasto nawiedziły również potężne pożary.
Obecny kształt Tykocina zawdzięczamy Janowi Klemensowi Branickiemu. To on ufundował obecny kościół i plac Stefana Czarnieckiego, przebudował synagogę i wzniósł nowy klasztor dla bernardynów. Podczas zaborów Tykocin stał się miastem granicznym w zaborze rosyjskim.
Na szczęście samo miasto nie ucierpiało podczas wojen. Jednak czas II wojny światowej, a dokładniej rok 1941 to wielki pogrom ludności żydowskiej, która przecież stanowiła aż połowę mieszkańców miasta. W późniejszych latach sam charakter i wygląd Tykocina nie zmienił się na przestrzeni lat.
1. Rynek w Tykocinie – atrakcje podlaskiego miasta
Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć od jego centralnego punktu, czyli trapezowego rynku. Tutaj najwygodniej zostawić samochód na parkingu i ruszyć pieszo na odkrywanie Tykocina. Ten ogromny plac otaczają brukowane uliczki oraz piękne kwiatowe rabaty.
Sam rynek ozdabiają małe parterowe chaty z gankami i kolorowymi ogródeczkami. Dodatkowo na samym środku rynku stoi dwumetrowy pomnik Stefana Czarnieckiego, który w ręku trzyma złotą buławę. Sam pomnik liczy już prawie 260 lat, a powstał w rocznicę 100-lecia otrzymania przez Czarnieckiego starostwa tykocińskiego. Wybudował go jego prawnuk Jan Klemens Branicki. To też drugi najstarszy w Polsce pomnik jaki upamiętnia osobę świecką. Na rynek w Tykocinie bardzo często mówi się, że jest placem Czarnieckiego.
Na Rynku w Tykocinie zobaczysz też monumentalny kościół Trójcy Przenajświętszej, a tuż obok dawny alumnat, czyli najstarszy budynek Tykocina. Kiedyś pełnił rolę przytułku dla weteranów wojennych. Dziś w tym budynku jest restauracja i hotel. To kultowe miejsce możemy zobaczyć w filmie “U Pana Boga…”, gdyż tutaj kręcone były sceny w słynnej gospodzie Zapiecek.
Gdzie zjeść w Tykocinie? Na Rynku znajdziesz również przyjemne restauracje i kawiarnie. Warto odwiedzić Opowieści z Narwi lub Alumnat, które serwują regionalną kuchnię. Tawerna Galeria słynie z dań rybnych, na kawę z ciachem polecam Złotą Kawiarenkę, a żeby posmakować kuchni żydowskiej zajrzyj do restauracji Regent.
2. Kościół Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie
Naszą uwagę na rynku w Tykocinie najbardziej przyciąga nietypowy z wyglądu kościół Trójcy Przenajświętszej. Ten 270 letni barokowy zabytek prezentuje się naprawdę zachwycająco, a w otoczeniu niewielkich drewnianych domków aż przytłacza swoją monumentalnością. Kościół również ufundował Jan Klemens Branicki.
Od placu świątynie oddziela brama z rzeźbami czterech ewangelistów, a po bokach świątyni stoją dwie wieże, które dodają wrażenia potęgi kościołowi, bo łączą się z nim arkadami. Wnętrze kościoła zachwyca! Zobaczysz tu pozłacany ołtarz główny i 6 ołtarzy bocznych oraz ściany i sklepienia ozdobione polichromiami.
Warto również zajrzeć do nowo otwartych krypt kościoła. Tuż przed wejściem do świątyni mamy okazję zobaczyć makietę całego kompleksu klasztoru misjonarzy z dziedzińcem gospodarczym i ogrodem. Dodatkowo dookoła kościoła stoją tablice ze zdjęciami i historycznymi ciekawostkami o mieście i kościele.
3. Zamek w Tykocinie – jedyny na Podlasiu
Jedyny zamek na Podlasiu jest tak naprawdę współczesną rekonstrukcją dawnego zamku, po którym zostały jedynie ślady fundamentów. Chociaż pierwsza twierdza z rezydencją i skarbcem powstała już za czasów Zygmunta Augusta.
Tutaj też na zamku w Tykocinie po śmierci króla przez rok przechowywano jego zmumifikowane ciało, dlaczego? Król umarł bezpotomnie, zatem pozostawił pusty tron i ogromny spadek, o który toczyła się walka. Co ciekawe na pogrzeb króla Zygmunta Augusta na Wawel trafiły piękne arrasy właśnie z Tykocina, które miały ozdabiać ceremonię pogrzebową. Jednak jak się okazało do Tykocina już nigdy nie wróciły.
Zamek odegrał też kluczową rolę historyczną, bo tutaj w 1705 roku August II Mocny ustanowił odznaczenie Order Orła Białego. Jednak podczas oblężenia Szwedzi wysadzili twierdzę w powietrze. Przez wiele stuleci jego ruiny były dodatkowo rozkradane.
Ostatecznie pojawił się prywatny inwestor, który od 2005 roku sukcesywnie odbudowuje zamek. Zatem dziś możemy już zwiedzać jego zrekonstruowane wnętrza, wspiąć się na wieżę więzienną żeby zajrzeć do bocianiego gniazda, czy też zobaczyć rekonstrukcję potężnego kaflowego pieca. Dziś na zamku jest działa hotel i restauracja.
4. Wielka Synagoga w Tykocinie
Tykocin był miastem wielokulturowym. aż do II wojny światowej Polacy i Żydzi mieszkali obok siebie i stanowili po 50 % populacji miasteczka. Niestety krwawy czas II wojny światowej zdziesiątkował ludność. Z zagłady ocalała jednak piękna i okazała synagoga, w której mieści się dziś Muzeum Podlaskie.
Wnętrze synagogi zdobią tablice z cytatami z biblii oraz teksty modlitw w języku hebrajskim i aramejskim, te ogromne napisy na ścianach przypominają nieco graffiti. W głównej sali modlitw na środku stoi podest z filarami i baldachimem, czyli bima. Na wschodniej ścianie synagogi w specjalnej szafie ołtarzowej przechowuje się zwoje Tory, czyli największą świętość synagogi. Natomiast w babińcach jest mini muzeum, gdzie możemy zobaczyć przedmioty codziennego użytku i te, które służyły do obrzędów religijnych. Są tu prawdziwe perełki jak chociażby stół nakryty do szabatowej kolacji, czy zwoje Tory.
Obok dużej synagogi jest również i mała, czyli Dom Talmudyczny. Tutaj miała swoją siedzibę szkołą judaików. Jednak podczas wojny mała synagoga miała dużo mniej szczęścia niż wielka. Po wojennej zawierusze pozostały po niej gruzy. Po jej odbudowie jest tu muzeum, można podejrzeć jak wyglądała kiedyś apteka i obejrzeć ciekawe obrazy.
5. Nietypowe atrakcje Tykocina dla dzieci
Tykocin to miasteczko, które leży nad rzeką Narew, dlatego koniecznie trzeba również poznać jego przyrodnicze atrakcje. Wiosną kiedy Narew wylewa wokół Tykocina tworzą się spektakularne rozlewiska, które oblegane są przez tysiące ptaków. Natomiast latem Narew jest idealnym miejscem na błogi relaks. Jeśli chcesz poczuć bezpośredni kontakt z naturą, wybierz się na spływ kajakiem po Narwi, albo zabierz dzieci na rejs sateczkiem.
Co więcej, przez Tykocin przebiega Podlaski szlak rowerowy, zatem aktywne zwiedzanie też jest fajną opcją. Na krótką rowerową wyprawę z całą rodziną możesz się wybrać do sąsiedniej miejscowości Pentowo, która jest bocianią wioską! Nieco dalej są Kiermusy, gdzie możesz zwiedzić podlaski kasztel i odwiedzić karczmę, jaka serwuje regionalne smaki kuchni Podlasia.
Co jeszcze warto zobaczyć na Podlasiu w okolicy Tykocina?
Województwo podlaskie to pełen zaskakujących atrakcji region Polski, który słynie z przyrodniczych skarbów! Suwalszczyzna zaskakują cudami natury, znajdziesz tu największy w Polsce Biebrzański Park Narodowy oraz Wigierski Park Narodowy z pokamedulskim klasztorem.
Koniecznie wyrusz poznać niezwykłe atrakcje, z których słynie Podlasie. Na liście zwiedzania z pewnością powinna się znaleźć Kraina Otwartych Okiennic z trzema wioskami Soce, Trześcianka i Puchły. Znajdziesz tu też jeden z najstarszych w Polsce parków, czyli Białowieski Park Narodowy oraz polską Amazonkę Narwiański Park Narodowy.
Podlasie to kraina wielu kultur i religii, dlatego zdecydowanie warto odwiedzić Szlak Tatarski i zobaczyć najstarszy w Polsce meczet w Kruszynianach, a następnie odwiedzić tatarską wioskę Bohoniki! Na wschodnich rubieżach Polski jest wiele osób wyznania prawosławnego i grekokatolickiego. Ich najważniejszym miejscem kultu religijnego jest święta góra Grabarka z lasem krzyży. Jednak równie mistycznym miejscem jest chociażby cerkiew w Koterce, która zbudowana została na bagnach. Kolejnym ciekawym punktem jest prawosławna pustelnia, czyli skit w Odrynkach.
Podlasie to również przepiękne miasteczka, z których jednym z najsłynniejszych jest Drohiczyn, który leży na skarpie nad Bugiem, do tego trzeba dorzucić Mielnik nad Bugiem z potężną kopalnią kredy, uzdrowisko Supraśl, które słynie z kultowego filmu “U Pana Boga…” oraz Białystok, czyli stolicę województwa.
Nasz autorski przewodnik