Moc zabytków w kameralnym miasteczku. Wiślica zaskakuje nas swoimi atrakcjami. To świętokrzyskie miasteczko skrywa w sobie bezcenne zabytki, jak 700 letnia świątynia i równie wiekowy Dom Długosza. Ale to nie wszystko, bo w Wiślicy możemy jeszcze zobaczyć dawne grodzisko, czy też zanurzyć się w dzikiej przyrodzie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego.
Wiślica to maleńkie miasteczko, które położone jest na gipsowym wzgórzu malowniczej krainy zwanej Ponidzie. W tutejszym krajobrazie zobaczymy pofałdowane pagórki i szerokie doliny, to w nich niczym wąż wije się rzeka Nida. Wiślica to zdecydowanie miejsce pełne zagadek. To tutaj w starej bazylice archeolodzy odkryli niesamowity zabytek sakralny z 880 roku! Czyli kilkadziesiąt lat przed oficjalnym przyjęciem chrztu przez Mieszka. Czy to oznacza, że właśnie Wiślicę możemy uznać za miejsce, w którym narodziło się chrześcijaństwo w Polsce?
Atrakcje i zabytki Wiślicy
Jednym z ciekawszych i zarazem intrygujących zabytków Wiślicy jest bazylika mniejsza Narodzenia NMP, którą często nazywamy sanktuarium Madonny Łokietkowej. Kolegiata liczy już prawie 700 lat, a jej fundatorem był sam Kazimierz Wielki. Jednak to nie jedyny kościół, jaki król ufundował w tym czasie i nie zrobił tego do końca dobrowolnie. Była to pewnego rodzaju pokuta, którą musiał odbyć Kazimierz Wielki, jako zadośćuczynienie za zlecenie zabójstwa księdza Baryczki, który odmówił królowi zdradzenia tajemnicy spowiedzi jego żony.
Tuż przy wiślickiej kolegiacie stoi też 4 kondygnacyjna, 560 letnia dzwonnica oraz zabytkowy, równie wiekowy Dom Długosza. Co ciekawe, świątynia w Wiślicy stoi na fundamentach dwóch jeszcze starszych kościołów, których ślady możemy zobaczyć w podziemiach kościoła. Tam też archeolodzy odkryli gipsową chrzcielnicę, która może świadczyć o tym, że to jednak Wiślica była pierwszym miejsce chrztu Polski.
Bazylika w Wiślicy
Wiślicka bazylika jest największym zabytkiem miasta, już z zewnątrz zachwyca nas jej monumentalny wygląd. Potężna świątynia ma wysoki spadzisty dach z czerwonej dachówki. Sam kościół ma aż 50 metrów długości i zbudowany jest z miejscowego kamienia, który możemy zobaczyć też na podmurówkach domów, czy ogrodzeń. Wyjątkiem są ceglane elementy tuż przy dachy, które są pozostałością po odbudowie mocno zniszczonej w czasie II wojny światowej świątyni.
Muzeum Archeologiczne w Wiślicy
Przy bocznym wejściu do kolegiaty są 500 letnie drzwi okute w kratę i ozdobione rozetą oraz eleganckim portalem. Jednak nad nimi jest równie ciekawa płaskorzeźba. Przedstawia klęczącego króla Kazimierza Wielkiego, który w ręku trzyma model wiślickiej świątyni, jaki ofiarowuje Madonnie. Natomiast w nowoczesnym budynku za bazyliką jest Muzeum Archeologiczne w podziemiach kościoła, które skrywa prawdziwe perełki. Zobaczymy tutaj fundamenty dwóch starszych kościołów i gipsową misę, która według legend była chrzcielnicą.
Wnętrze sanktuarium Madonny Łokietkowej
Wnętrze bazyliki jest nietypowe, bo na samym środku kościoła w głównej nawie stoją trzy ogromne filary. Gdy popatrzymy w górę zobaczymy, że tworzą piękny sufit z liliowym wzorem. Wyjątkowy jest również ołtarz główny z nietypowym obrazem Madonny Łokietkowej.
Postać Madonny z głównego ołtarza to nie do końca obraz, a kamienna rzeźba ubrana w sukienkę i koronę. Z daleka wygląda, jakby faktycznie jej wizerunek był namalowany. Co więcej sama rzeźba jest wyjątkowa, bo Madonna się uśmiecha. Jej twarz promienieje radością, a to niesłychanie rzadki widok, żeby ktoś tak przedstawiał Maryję.
Dom Długosza w Wiślicy
Tuż obok bazyliki stoi długi ceglany budynek, czyli Dom Długosza w Wiślicy, który pochodzi z 1460 roku. Na początku służył jako dom dla 12 kanoników i 12 wikariuszy. Jednak dziś w budynku mieści się plebania, a w piwnicach Domu Długosza jest muzeum, które koniecznie trzeba odwiedzić. Do muzeum schodzimy po schodach, z których kilka ostatnich kamiennych stopni może liczyć już grubo ponad 5 wieków.
Pod Domem Długosza jest wciąż oryginalny układ piwnic, wnętrze jest chłodne, surowe i bardzo mistyczne. Przez portale wchodzimy do kolejnych pomieszczeń, a w nich prawdziwe perełki wśród rzeźb sakralnych. Tutaj również możemy zgłębić się w historię Wiślicy i poznać jej trudną wojenną przeszłość.
Grodzisko w Wiślicy
Wiślica często uważana jest za stolicę wielkiego państwa Wiślan. Na skraju miasteczka za Psią Górką możemy zobaczyć dawne grodzisko. A może raczej ślady po jego istnieniu. Grodzisko leży w otoczeniu starorzeczy Nidy, które dawały mu naturalną barierę ochronną. Choć zdecydowanie nie uchroniło to grodziska przed najazdami, a wielokrotnie palony i niszczony gród, ostatecznie przestał istnieć jakieś 800 lat temu. Do grodziska warto się przespacerować z centrum Wiślicy, skąd mamy do pokonania zaledwie 500 metrów.
Psia Górka – szczekający skazaniec
Wędrując na grodzisko po drodze mijamy ciekawe wzniesienie zwane Psią Górką. Według opowiadań, właśnie w tym miejscu miał się rozegrać osąd nad Gniewoszem z Dalewic, który oskarżył samą królową Jadwigę o niewierność wobec Jagiełły. Podczas rozprawy okazało się jednak, że to co mówi nie jest prawdą. Sąd według zwyczaju kazał Gniewoszowi publicznie odszczekać te kłamstwa. Zgodnie z wyrokiem skazaniec wszedł na drewnianą ławkę i oznajmił: “zełgałem jak pies” i 3 razy głośno zaszczekał. Do dziś miejsce tej rozprawy nosi nazwę Psia Górka.
Nadnidziański Park Krajobrazowy – rozlewiska Nidy
Nida to wyjątkowo malownicza rzeka, można by powiedzieć, że nawet najpiękniejsza w świętokrzyskim. Wije się niesamowicie, a na terenie Nadnidziańskiego PK tworzy wyjątkowe meandry, starorzecza i rozlewiska. Choć większość parku jest w okolicach Pińczowa, to jednak jego skrawek możemy zobaczyć również w Wiślicy. Świetnym sposobem na poznanie Nidy jest spływ kajakiem. Rzeka jest bardzo spokojna, dno ma piaszczyste i płytkie, więc jest to idealny plan na wypad również dla początkujących kajakarzy.
Wiślica to wyjątkowe miasteczko województwa Świętokrzyskiego. Jej zabytki z bazyliką i Domem Długosza to miejsca, które zdecydowanie warto zwiedzić. A dla fanów przyrody polecamy spływ malowniczą Nidą w towarzystwie nadnidziańskich krajobrazów. Taki plan na wypad z pewnością będzie świetną weekendową propozycją na przyjemne spędzenie dnia.
Plan wypadu do Wiślicy
Dojazd: Wiślica leży na trasie drogi nr 776 kierunek Busko Zdrój – Kazimierza Wielka
Parking: bezpłatne parking na rynku w Wiślicy
Bilety Wstępu:
- Muzeum Archeologiczne – 10 zł/os bilet normalny, 6 zł/os bilet ulgowy
- Piwnice Domu Długosza – dobrowolna cegiełka
Czas zwiedzania Wiślicy: 3 – 4 godz.
Super arcydzieło
To prawda, Wiślica ta wielka perła Polski, którą niestety wciąż mało się docenia.