Kanał Augustowski to genialny zabytek i zarazem ciekawa atrakcja Augustowa. Rejs statkiem, bądź kajakiem po śluzach kanału dostarcza wielu emocji i wrażeń. Koniecznie trzeba też zobaczyć największą w Polsce dwukomorową śluzę Paniewo, odwiedzić Muzeum Kanału Augustowskiego i wyruszyć na genialny szlak rowerowy wzdłuż kanału aż do granicy z Białorusią. Ilość atrakcji z pewnością Cię zaskoczy!
Ciekawa historia budowy Kanału Augustowskiego
Powstanie Kanału Augustowskiego było niezwykle ważnym przedsięwzięciem XIX wieku. Zanim pojawiła się kolej to właśnie drogi wodne odgrywały kluczową rolę w transporcie towarów. Rozwijająca się gospodarka w Królestwie Polskim napotkała jednak na poważny problem, jakim były wysokie pruskie cła za spływ towarów Wisłą do Gdańska. Zrodził się zatem pomysł budowy kanału, który połączyłby Księstwo Polskie z Bałtykiem, ale z pominięciem pruskich ziem.
Wykonanie zadania spada na generała Ignacego Prądzyńskiego, który jak się okazuje nie miał kompletnie wiedzy i doświadczenia w budowie kanałów. Jednak Prądzyński mimo obaw podejmuje się wyzwania, dogłębnie studiuje tajniki regulacji rzek, budowy ślub, portów, czy też wytrzymałości materiałów. Wkrótce rozpoczyna proces projektowania, pomiarów głębokości jezior, a także wylewu wód.
Oficjalna historia Kanału Augustowskiego rozpoczyna się w 1824 roku kiedy rusza jego budowa. Prace trwają od ujścia Biebrzy do Narwi w kierunku rzeki Netta. Następnie połączone śluzami zostają Augustowskie jeziora. Kolejno pojawia się sztuczny przekop przez Puszczę Augustowską, dwukomorowa śluza Paniewo, a także kilka mniejszych śluz, aż do połączenia z rzeką Czarna Hańcza, która ostatecznie uchodzi do Niemna. Prace trwają nieprzerwanie przez 15 lat do 1839 roku.
Kanał Augustowski: długość, śluzy, ciekawostki
Łączna długość Kanału Augustowskiego to 101 km, z czego 82 km znajduje się na obszarze Polski. Na Kanale Augustowskim jest łącznie 18 śluz. Jednak 14 znajduje się w granicach Polski, śluza Kurzyniec leży na polsko-białoruskiej granicy, natomiast pozostałe 3 śluzy na terenie białoruskim.
16 śluz jest jednokomorowych, śluza Paniewo jest dwukomorowa, natomiast największa na Kanale Augustowskim śluza Niemnowo ma aż cztery komory. Z czego czwarta została dobudowana w 2006 roku.
Statki pokonują różnicę poziomów 15 m na odcinku od Biebrzy do Augustowa oraz 41 m na odcinku od Augustowa do Niemna.
Koszt budowy wyniósł 9,5 mln złotych. Co ciekawe, już rok po rozpoczęciu budowy kanału cła pruskie na spływ Wisłą znów zaczęły być opłacalne. Zatem Kanał Augustowski ostatecznie nigdy nie został w pełni wykorzystany wedle założonych celów.
Mapa atrakcji na Kanale Augustowskim, co warto zobaczyć?
Rejsy statkiem po Kanale Augustowskim
Jedną z największych atrakcji Augustowa są rejsy statkiem/ katamaranem przez Kanał Augustowski. Najpopularniejsza i zarazem najciekawsza trasa rejsu to odcinek z Augustowa do Studzienicznej. Statki wypływają z portu w Augustowie, następnie przepływają przez rzekę Netta oraz jezioro Necko.
Kolejno podczas rejsu statek przepływa przez najkrótszą rzekę w Polsce, czyli Klonownicę i wpływa na jezioro Białe Augustowskie. Kolejny etap to już jezioro Studzieniczne, jednak żeby na nie wpłynąć trzeba pokonać śluzę Przewięź. To świetna atrakcja na Kanale Augustowskim, gdzie na własne oczy możemy zobaczyć jak dokładnie wygląda i na czym polega proces śluzowania statku, który wpływa na jeziora o różnej wysokości poziomu wód.
Statek dobija do przystani, skąd możesz ruszyć na spacer do przepięknego sanktuarium w Studzienicznej, które leży na wyspie. Znajduje się tu kapliczka z obrazem Matki Boskiej, jest również źródełko z cudowną wodą oraz pomnik papieża, który podczas swojej wizyty na Suwalszczyźnie odwiedził również to miejsce.
Rejs po Kanale Augustowskim do Studzienicznej i z powrotem wraz z postojem trwa 3 godz.
Bilet na rejs 80 zł normalny, 40 zł dzieci do 10 lat.
Kanał Augustowski – spływ kajakiem
Żeby najlepiej poznać sekrety Kanału Augustowskiego, odkryć jego największe atrakcje i zanurzyć się w dzikiej przyrodzie Suwalszczyzny, koniecznie warto wybrać się na spływ kajakiem. Na Kanał Augustowski możesz się wybrać zarówno na jednodniowy spływ najciekawszym odcinkiem, jak i na kilkudniową wyprawę.
- popularna i łatwa trasa kajakiem po Kanale Augustowskim zaczyna się przy śluzie Gorczyca, a kończy przy śluzie Swoboda. Trasa liczy 10 km, a na jej przepłynięcie potrzeba około 2,5h.
- świetną propozycją jest spływ kajakowy rzeką Czarna Hańcza oraz odcinkiem Kanału Augustowskiego. Trasa Dworczysko-Mikaszówka liczy 12 km, a na jej przepłynięcie potrzeba około 4,5h. Na szlaku odkrywamy dziką przyrodę Czarnej Hańczy i dodatkowo przepływamy przez dwie śluzy Kanału Augustowskiego.
- na dłuższy spływ po Kanale Augustowskim od Augustowa aż do granicy z Białorusią musisz przeznaczyć kilka dni. Równie ciekawą opcją jest spływ Czarną Hańczą od jeziora Wigry do ostatniej śluzy w Polsce.
- Mniej popularna, choć równie ciekawa jest kilkudniowa opcja spływu rzeką Rospuda, która wpada do jeziora Necko. Stąd dalej możemy kierować się również na Kanał Augustowski.
Rowerem wzdłuż Kanału Augustowskiego – opis, najciekawsza trasa
Jeśli jesteś miłośnikiem rowerowych wypadów, to świetnie się składa, bo mamy dla Ciebie propozycję genialnej trasy rowerowej wzdłuż Kanału Augustowskiego. Co prawda odcinek nie jest krótki, bo do pokonania jest 50 km i to tylko w jedną stronę, dodatkowo po szutrowych, leśnych oraz asfaltowych odcinkach szlaku. Zatem śmiało możesz podzielić to na dwa dni.
Szlak jest jednak bardzo ciekawy, bo przemierzamy zarówno dzikie leśne skrawki Puszczy Augustowskiej, ale i odkrywamy wszystkie najciekawsze śluzy na kanale. Przejeżdżamy przez urocze wioski, możemy również odpocząć na jednej z plaż nad jeziorem, a także zawitać do regionalnej knajpy na kartacze i jagodzianki.
Trasa szlaku rowerowego: Kanał Augustowski Śluza Augustów – Jezioro Necko – Jezioro Białe Augustowskie – Śluza Przewięź – Jezioro Studzieniczne – Śluza Swoboda – Śluza Gorczyca – Śluza Paniewo (dwukomorowa) – Śluza Perkuć – jezioro Mikaszewo – Śluza Mikaszówka – Śluza tartak – Śluza Kudrynki – Śluza Kurzyniec (granica polsko-białoruska).
Dystans: 50 km w jedną stronę. Czas przejazdu: cały dzień.
Kanał Augustowski – zwiedzanie atrakcji: największa śluza Paniewo i Muzeum Kanału Augustowskiego
Ze względu na długość Kanału Augustowskiego jego najciekawsze atrakcje możesz zwiedzić również objeżdżając go samochodem. Na liście zdecydowanie powinno się znaleźć kilka najciekawszych miejsc:
Muzeum Kanału Augustowskiego mieści się w niewielkim drewnianym budynku w centrum Augustowa, tuż przy śluzie Augustów. Warto wpaść tu po garść informacji. Zwiedzanie zaczynamy od krótkiego filmu, który opowiada o historycznych ciekawostkach i wyjaśnia nam jak wyglądała budowa kanału. Na wystawie zobaczysz wiele skomplikowanych planów, a także narzędzia (dość proste i prymitywne), którymi posługiwali się robotnicy.
Śluza Paniewo to największa dwukomorowa śluza po polskiej części Kanału Augustowskiego. Dzięki niej statki i kajaki pokonują ponad 6 m różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorami Paniewo i Krzywe. Czas śluzowania wynosi około 40 minut, a cały proces możesz oglądać z mostu zawieszonego nad komorą.
*Co więcej, tuż przy śluzie możesz kupić miejscowe jagodzianki!
Mikaszówka to niewielka miejscowość położona w Puszczy Augustowskiej. Koniecznie trzeba tu odwiedzić drewniany kościół św. Marii Magdaleny z 1907 roku. Wnętrze kościoła jest bardzo urocze, ozdobione malowidłami i porożami. Warto też zwrócić uwagę na wzruszającą wystawę przed świątynią, która wspomina o mrocznym wydarzeniu jakim była Obława Augustowska. Zobaczysz tu dziesiątki zdjęć i prawie 600 nazwisk osób, które zginęły w lipcu 1945 roku podczas rzezi zwanej “Małym Katyniem”.
Co warto zobaczyć w Augustowie i okolicy?
Masz ochotę poznać ciekawe atrakcje Podlasia i Suwalszczyzny? Augustów to nie tylko Kanał Augustowski, ale i najpiękniejsze uzdrowisko wschodniej części Polski, które nie dość, że leży otulone lasami Puszczy Augustowskiej, to na dodatek jest otoczone przez malownicze jeziora.
To istny raj dla wielbicieli aktywnego wypoczynku, wodnych atrakcji, czy też rowerowych wypadów. Koniecznie wybierz się na szlak rowerowy wokół jeziora Białe Augustowskie, gdzie po drodze zobaczysz najsłynniejszą plażę Patelnia. Jednak równie ciekawa jest trasa rowerowa wokół jeziora Studzieniczne, gdzie dodatkowo zwiedzisz piękne sanktuarium na wyspie.
Ciekawą atrakcją jest również Jezioro Wigry. Nad jego brzegiem stoi największy zabytek regionu, czyli pokamedulski klasztor na Wigrach. Wśród atrakcji dla dzieci warto się wybrać na przejażdżkę kultową Wigierską Kolejką Wąskotorową. Natomiast na aktywne zwiedzanie polecamy szlak rowerowy wokół Wigier.
Suwalszczyzna to kraina jak baśń, która czaruje morenowymi wzgórzami i ukrytymi w dolinach jeziorami. Genialne przyrodnicze atrakcje znajdziesz zwiedzając Suwalski Park Krajobrazowy. Wśród najciekawszych miejsc koniecznie warto zwiedzić:
- Jezioro Szurpiły z Górą Zamkową, na której znajduje się punkt widokowy oraz pozostałości grodu Jaćwingów. Jednak równie ciekawym punktem widokowym jest Cisowa Góra, czyli suwalska Fudżijama!
- Molenna w Wodziłkach to jeden z nielicznych zabytków, jaki pozostał po staroobrzędowcach. Zdecydowanie warto ją zobaczyć i dodatkowo poznać zaskakującą historię religijnych uchodźców ze wschodu. A to wszystko na szlaku malowniczej doliny Szeszupy.
- Dolina Czarnej Hańczy to jeden z najpiękniejszych szlaków Suwalszczyzny! Trasa zaczyna się przy ośrodku edukacji Turtul, prowadzi przez słynny oz turtulski oraz na wieżę widokową w wiosce Melsowizna, natomiast kończy się przy jeziorze Hańcza.
- Koniecznie trzeba zwiedzić również słynne suwalskie głazowiska! Głazowisko Bachanowo to malownicze miejsce nad rzeką Czarna Hańcza, natomiast głazowisko Rutka jest świetnym widokowym punktem na Suwalski Park Krajobrazowy.
Nasz autorski przewodnik