Pogórze Wiśnickie to niezwykle malowniczy zakątek Małopolski. Właśnie tutaj możesz zobaczyć wręcz bajkowe zamki w Nowym Wiśniczu, Dębnie czy Melsztynie. Przemierzyć łatwe szlaki do wież widokowych na Szpilówce i Bocheńcu. Odwiedzić podziemia kopalni soli w Bochni. A do tego zachwycić się rezerwatem przyrody Kamienie Brodzińskiego oraz odpocząć w jednej z uroczych winnic. Zapraszamy na wypad po naszym Pogórzu Wiśnickim.
Czy słyszałaś/eś kiedyś o Pogórzu Wiśnickim, niezwykle malowniczym regionie z atrakcjami Małopolski, który jest pewnego rodzaju bramą w Beskidy? Jeśli nie to porywam Cię w niezwykle różnorodny wypad po naszych okolicach, miejscu nie tylko nam bliskim, ale i szalenie ciekawym!
No bo któż by się spodziewał, że w właśnie tutaj mamy okazję zobaczyć aż 5 zjawiskowych zamków i baszt, przepiękny pałac Goetzów, zabytkowy dworek Koryznówka czy wpisany na listę UNESCO kościół św. Leonarda w Lipnicy. Jednak zabytki to nie wszystko, bo Pogórze Wiśnickie to też przyrodnicze skarby. Mamy tutaj Lipnicko-Wiśnicki Park Krajobrazowy, a w nim słynne Kamienie Brodzińskiego z potężnymi skalnymi ostańcami oraz 3 rezerwaty przyrody: Kamień Grzyb, Bukowiec i Panieńska Góra.
Do tego dochodzą niezwykle przyjemne i mało wymagające szlaki, a najlepsze panoramy serwują nam dwie wieże widokowe na Szpilówce i Bocheńcu. Ale to nie koniec atrakcji! Dorzucam jeszcze klimatyczne pogórzańskie miasteczka, świetne winnice i regionalną kuchnię.
Pogórze Wiśnickie – gdzie leży? Dojazd, mapa atrakcji
Na początek mała orientacja w terenie. Pogórze Wiśnickie leży w województwie małopolskim. Ciągnie się na odcinku około 50 km pomiędzy dolinami Raby, Dunajca i Białki. Sąsiaduje od południa z Beskidem Wyspowym, od zachodu z Pogórzem Wielickim, a od wschodu z Pogórzem Rożnowskim.
Właśnie tutaj zaczyna się też próg Karpat, dlatego od północy Pogórze Wiśnickie graniczy już z przedgórzami. Granicę wyznacza tutaj trasa drogi krajowej nr 94, która biegnie przez Bochnię, Brzesko, Dębno i Wojnicz.
Zdecydowanie na Pogórze Wiśnickie jest bardzo łatwo dojechać. Wystarczy z Krakowa bądź Tarnowa kierować się na mniejsze miasteczka, do których bez problemu dotrzesz autobusem, albo pociągiem. Natomiast z Bochni i Brzeska w każde turystyczne miejsce odjeżdżają lokalne busy.
Świetną opcją zwiedzania Pogórza Wiśnickiego jest również rower. Choć teren jest już górzysty to jednak trasy nie są aż tak bardzo wymagające. Do wyboru mamy Główny Karpacki Szlak Rowerowy, Rowerowy Pierścień Solny, czy też Enovelo.
1. Nowy Wiśnicz – najciekawsze atrakcje Pogórza Wiśnickiego
W samym centrum Małopolski leży niewielkie, choć niezwykle urocze miasteczko Nowy Wiśnicz. To właśnie tutaj możemy zobaczyć jeden z ciekawszych zamków w Małopolsce, odkryć losy najbogatszych rodów Polski i przemierzyć malownicze szlaki Lipnicko-Wiśnickiego Parku Krajobrazowego.
Sercem Nowego Wiśnicza jest jego Rynek wraz z Ratuszem o charakterystycznej kwadratowej wieży. Stoi tu również pomnik Stanisława Lubomirskiego, czyli założyciela miasta oraz Jana Matejki, który przyjeżdżał do Nowego Wiśnicza. Gościł wtedy w dworku Koryznówka, zresztą do dziś w jego wnętrzach mieści się muzeum poświęcone temu wybitnemu malarzowi.
Na najwyższym wzniesieniu ponad miastem Nowy Wiśnicz górują mury dawnego klasztoru karmelitów bosych. Dziś w jego murach działa więzienie dla recydywistów. Na zboczach wzgórza warto też odwiedzić Park 400-lecia, a w nim między innymi ścieżka edukacyjna z makietami zamków z Polski i Ukrainy. Zdecydowanie Nowy Wiśnicz to miasto z wciągającą historią i pięknymi zabytkami.
2. Zamek Wiśnicz – Pogórze Wiśnickie i jego zabytki
Na wzgórzu ponad miastem Nowy Wiśnicz wznosi się jeden z najpiękniejszych zamków Małopolski. Zamek Wiśnicz to prawdziwa perełka, która zachwyca swoim bajkowym wyglądem, zjawiskową złotą salą, tajemniczymi lochami oraz niezwykłą panoramą Pogórza Wiśnickiego, jaka roztacza się z balkonów sali balowej.
Do dziś Zamek Wiśnicz jest jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji Małopolski. Co warto zobaczyć na Zamku Wiśnicz? Zjawiskową salę plafonową z pozłacanym sufitem, niezwykłe wrażenie robi również kaplica zamkowa z kryptami i sala akustyczna wykorzystywana do podsłuchiwania spowiedzi.
Nie brakuje tu również atrakcji z dreszczykiem emocji, gdyż zwiedzić możemy także zamkowe podziemia z salą tortur. Najnowszą atrakcją zamku w Nowym Wiśniczu jest Bastion VR, w którym wcielamy się w nietoperza i wirtualnie poznajemy zamkowe zakamarki.
3. Lipnica Murowana – konkurs palm wielkanocnych
W sercu Pogórza Wiśnickiego przesiąknięta ciekawymi zabytkami i przyrodniczymi skarbami Lipnica Murowana. Miejscowość słynie z corocznego konkursu palm wielkanocnych, grona świętych i błogosławionych, jak chociażby św. Szymon, czy Urszula i Teresa Ledóchowskie. Jednak to nie koniec atrakcji, bo znajdziemy tu również park krajobrazowy, rezerwat przyrody i świetne górskie szlaki.
Lipnica Murowana to idealny kierunek do zwiedzania atrakcji małopolski w rytmie slow. Przemierzając nieśpiesznie brukowane lipnickie uliczki odkrywamy na każdym kroku zabytkowe kościoły. A na klimatycznym rynku możemy skosztować rzemieślniczych lodów, czy regionalnych wyrobów. A to wszystko wśród zapachu drewnianych podcieniowych domów oraz potężnych starych lip.
4. Kościół św. Leonarda – zabytek UNESCO Pogórza Wiśnickiego
Najważniejszą i zarazem najstarszą świątynią Pogórza Wiśnickiego jest wpisany na listę UNESCO kościół św. Leonarda, który pochodzi 1141 roku. To jeden z najcenniejszych drewnianych kościołów, jakie możemy zobaczyć w Małopolsce. Z zewnątrz otoczony jest charakterystycznymi sobotami, czyli podcieniami wspartymi na słupach, które dawniej pełniły funkcję ochronną dla pielgrzymów zmierzających na mszę z najdalszych zakątków Pogórza Wiśnickiego.
Wewnątrz kościoła zobaczymy piękne kolorowe polichromie, które zdobią sufit, ściany, chór, a także ambonę oraz trzy ołtarze tryptykowe. Niestety świątyni nie omijały trudne wydarzenia, jednym z nich była kradzież słynnych ołtarzy. Co prawda udało się je odzyskać, jednak dziś oglądamy w kościele ich kopie, a oryginały przeniesiono do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.
5. Kamienie Brodzińskiego, szlak przez Lipnicko-Wiśnicki Park Krajobrazowy
Zaledwie 4 km od centrum Lipnicy znajduje się ścieżka przyrodnicza Kamienie Brodzińskiego. To malownicza grupa formacji 9 skał, które są pomnikami przyrody i leżą na wzniesieniu Paprotna. Co ciekawe, swoim wyglądem przypominają baszty albo skalne grzyby. Nadano im również ciekawe nazwy jak Okręt, Ambona i Wielki Kamień.
Nazwa ścieżki nawiązuje do Kazimierza Brodzińskiego. Ten słynny poeta i historyk urodził się w położonej nieopodal Lipnicy wsi Królówka. Poeta niejednokrotnie w swoich utworach opisywał piękno przyrody swojej rodzinnej okolicy, która nie raz była dla niego natchnieniem.
Ścieżka przyrodnicza w pętli liczy zaledwie 1,2 km, a na jej przejście potrzebujemy około 20 minut.
6. Szpilówka – wieża widokowa, najpiękniejszy szlak Pogórza Wiśnickiego
Najwyższym wzniesieniem Pogórza Wiśnickiego jest Rogozowa, która liczy 531 m n.p.m. Jednak to właśnie Szpilówka cieszy się największą popularnością. Wszystko dlatego, że na jej szczycie w 2019 roku stanęła wysoka na aż 34 metry wieża. Z widokowego tarasu roztacza się świetna panorama Pogórza Rożnowskiego i Wiśnickiego oraz Beskidu Sądeckiego, Wyspowego, a nawet Tatr.
Szlak na Szpilówkę 516 m n.p.m. to świetny pomysł na krótki i mało wymagający wypad w góry. Wzgórze wznosi się z jednej strony nad pogórzańską wioską Iwkowa, a z drugiej nad Lipnicą Murowaną. Trasa jest malownicza i bardzo przyjemna, dodatkowo blisko szlaku możemy odwiedzić kultową bacówkę Biały Jeleń.
7. Kamień Grzyb – zjawiskowy rezerwat przyrody na Pogórzu Wiśnickim
W Wiśnicko-Lipnickim Parku Krajobrazowym na obrzeżach wsi Leksandrowa możemy zobaczyć niezwykłą przyrodniczą atrakcję, jaką jest Kamień Grzyb. Węższy u dołu na 17 m i szeroki na 27 m u góry kamień osiąga imponujące rozmiary. Ten wysoki na 7 m głaz leży w rezerwacie przyrody. Dotrzeć tutaj możemy niebieskim szlakiem z miejscowości Połom Duży (ok. 2 km), lub z wsi Leksandrowa (2,5 km).
Co ciekawe, kamień padł ofiarą wandali, którymi okazali się być zakonnicy z klasztoru w Nowym Wiśniczu. Na czapie grzyba widnieje trójkątna tablica z wyrytymi nazwiskami karmelitów.
Z kamieniem związana jest oczywiście miejscowa legenda, która tłumaczy jego znalezienie się w tutejszym lesie. Otóż we wszystkim maczał palce, a właściwie szpony diabeł, który tym potężnym kamieniem chciał zniszczyć kościół w Nowym Wiśniczu. Niestety nie wyrobił się przed świtem i w momencie, gdy kur zapiał stracił swoją moc i zrzucił kamień, który już na zawsze pozostał na Pogórzu Wiśnickim.
8. Bochnia – atrakcje solnego miasta, największego na Pogórzu Wiśnickim
Bochnia to największe miasto regionu Pogórza Wiśnickiego, zdecydowanie większość osób przyjeżdża tutaj żeby odwiedzić kopalnię soli, dzięki której miasto mogło się tak prężnie rozwinąć. Jednak w centrum miasteczka warto też odwiedzić kilka ciekawych miejsc.
Jedną z najnowszych atrakcji jest tężnia solankowa, w której również i na powierzchni ziemi możemy zażyć zdrowotnego wdechu. Zdecydowanie warto odwiedzić zjawiskowe Muzeum Motyli z największa w Polsce kolekcją kolorowych motyli, jakich jest tutaj już ponad 6 tysięcy. Wśród najważniejszych zabytków Bochni jest kościół św. Mikołaja. Zbudowany jest w stylu gotyku halowego, a liczy już ponad 500 lat. Parę kroków dalej jest niewielki Rynek z multimedialną fontanną i klimatycznymi kamienicami, w których działa kilka dobrych kawiarni i restauracji.
9. Kopalnia Soli Bochnia – najstarsza kopalnia soli w Polsce
Kopalnia Soli Bochnia to ciągnący się kilometrami podziemny labirynt, który ozdabiają wykute w soli kaplice z najpiękniejszą kaplicą św. Kingi oraz ogromne komory solne. Co wyjątkowego czeka tutaj na nas? Przejażdżka pociągiem, spływ łodziami i szalona zabawa na podziemnym boisku.
Kopalnie odkrywamy zawsze z przewodnikiem, więc poznajemy też garść zaskakujących górniczych legend, zmieszany z nowoczesną multimedialną formą przekazu i co najważniejsze z potężną dawką zdrowego oddechu w podziemnym uzdrowisku. Zwiedzając kopalnię poznamy wszystkie ciekawostki związane z jej prawie 800 letnią historią i trudną pracą górników.
10. Czchów – wzgórze zamkowe i atrakcje wokół rynku
Czchów to maleńkie miasto Pogórza Wiśnickiego, które leży nad brzegiem Dunajca. Jak się okazuje może się pochwalić niezwykle ciekawymi zabytkami i wielowiekową historią. Jako jedno z pierwszych miast w Polsce Czchów doczekał się chociażby wodociągów i kanalizacji.
Już na wjeździe do miasteczka wita nas najstarszy zabytek jakim jest wzgórze zamkowe z basztą, która dziś służy jako świetny punkt widokowy na dolinę Dunajca. Dodatkowo przez wzgórze prowadzi Szlak Militarno-Historyczny. Możesz na nim zobaczyć sprzęt wojenny, który był używany w średniowieczu, czasach nowożytnych oraz podczas II wojny światowej.
Niewielki Rynek w Czchowie wciąż otaczają małe kamienice z podcieniami, natomiast na jego środku przy fontannie stoi zabytkowa figura św. Floriana, który ma za zadanie chronić miasto od pożarów, które kiedyś tak często je nawiedzały. W centrum Czchowa warto zajrzeć też do kościoła Narodzenia NMP, którego najstarsza część liczy aż 650 lat. Jego wnętrze zdobią gotyckie polichromie.
11. Jezioro Czchowskie – atrakcje Doliny Dunajca
Dunajec to bardzo niebezpieczna górska rzeka, która już nie raz dała się we znaki okolicznym mieszkańcom. Właśnie przez to w 1948 roku zostaje oddana do użytku zapora wodna w Czchowie. Dzięki niej wody Dunajca rozlały się malowniczo pomiędzy wzgórzami Pogórza Wiśnickiego, a Pogórza Rożnowskiego, tworząc przy tym piękne jezioro.
Co ciekawe jezioro Czchowskie to tak naprawdę zbiornik wyrównawczy dla większej elektrowni wodnej w Rożnowie. Wzdłuż wschodniej strony jeziora biegnie klimatyczny deptak oraz niewielkie molo. Natomiast na drugi brzeg jeziora możemy się dostać korzystając z przeprawy promowej pomiędzy miejscowościami Wytrzyszczka i Tropie. Prom kursuje codziennie od 6:00 do 21:00.
12. Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce
Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce to kolejna ciekawa atrakcja Pogórza Wiśnickiego. Niezwykle malowniczo położony na skarpie tuż ponad taflą jeziora Czchowskiego jest latem niezwykle chętnie odwiedzaną atrakcją. Jakim cudem zamek przetrwał do dziś w tak świetnym stanie? Z pozoru wygląda na bardzo stary, jednak został praktycznie w całości zrekonstruowany, choć na fundamentach dawnej twierdzy.
Jako jeden z niewielu zamków ma swoją oficjalną nazwę Tropsztyn, która nie ma żadnego związku z miejscowością, w jakiej się znajduje. Zamek owiany jest tajemniczą legendą o skarbie Inków. Zdecydowanie warto tutaj przyjechać, bo do odkrycia jest sala tortur, zjawiskowa panorama z wieży widokowej, intrygujący film o skarbie Inków oraz podziemiach zamku. Zamek jest czynny jednak tylko w lipcu i sierpniu.
13. Brzesko i malowniczy Pałac Goetz
Brzesko to niewielkie małopolskie miasteczko, jakie zyskało popularność dzięki rodzinie Goetzów-Okocimskich, którzy tutaj postanowili wybudować działający do dziś browar Okocim. Nieopodal fabryki powstał też reprezentacyjny pałac, a jego budowa zakończyła się w 1900 roku. Po wybuchu II wojny światowej rodzina Goetzów opuściła pałac i już nigdy do niego nie powróciła. W międzyczasie okazały budynek pełnił więc funkcję szkoły.
Historia zatoczyła jednak koło i po latach pałac ponownie wrócił w ręce spadkobierców, którzy później sprzedali go prywatnemu inwestorowi. Dziś Pałac Goetz działa jako luksusowy hotel z restauracją. Kompleks pałacowy składa się z sal bankietowych, reprezentacyjnego holu, kaplicy, oranżerii oraz 14 ha parku. A jego bajkowe wnętrza możesz zobaczyć chociażby w nowym filmie “Akadamia Pana Kleksa”.
14. Zamek w Dębnie – niezwykła prywatna rezydencja
Zamek w Dębnie to do dziś zaskakująca budowla, jaka powstała na Pogórzu Wiśnickim w bardzo nowatorskim stylu. A to wszystko dzięki bardzo bogatemu średniowiecznemu urzędnikowi, jakim był Jakub Dębiński. Zamek jest też jedyną prywatną XV-wieczną rezydencją Małopolski, która przetrwała w tak świetnym stanie i wciąż prezentuje nam swoje piękne komnaty, ciekawe historie i tajemnicze legendy.
Zamek w Dębnie już z zewnątrz wygląda niebywale. Co ciekawe, jego fundamenty zbudowane są z głazów narzutowych, a ściany z cegły. Splendoru dodają mu eleganckie wykusze ozdobione witrażami oraz klimatyczny wewnętrzny dziedziniec. Zaglądając w tajemnicze zakamarki zamku możemy poznać legendę o Białej Damie i jej złotym warkoczu. Zajrzyj do wpisu poniżej i poznaj atrakcje miejscowości, w której mieszkamy!
15. Wieża widokowa na Bocheńcu – panorama Pogórza Wiśnickiego
Bocheniec to liczące 395 m n.p.m. wzgórze Pogórza Wiśnickiego, jakie znajduje się w miejscowości Jadowniki. Na jego szczycie już od ponad 200 lat wznosi się kościół św. Anny. Jednak jak się okazuje nie jest to pierwsza świątynia jaka stanęła w tym miejscu. Co więcej, kościół leży na terenie podegrodzia dawnego grodziska, które mogło tutaj funkcjonować już w IX wieku. Tuż pod kościołem na zboczu wzgórza warto zajrzeć do cudownego źródełka, które według legend wytrysnęło podczas objawienia Maryi.
Współczesną atrakcją Bocheńca jest jednak wieża widokowa, która stanęła na szczycie w 2023 roku. Jej konstrukcja mierzy 25 m wysokości i wystarczy pokonać 96 schodów, by móc zachwycać się zjawiskowymi widokami. A jest na co patrzeć, bo jak na dłoni widzimy tutaj Brzesko, sąsiedni Tarnów, malownicze Pogórze i Beskidy, a nawet Tatry.
16. Zamek w Melsztynie
Na Pogórzu Wiśnickim ponad doliną Dunajca wznoszą się ruiny zamku w Melsztynie. Jego budowę już prawie 700 lat temu rozpoczął Spytko z Melsztyna i tak potężne zamczysko stało się siedzibą rodu Leliwitów, a następnie Melsztyńskich, Jordanów, Tarłów i Lanckorońskich. Przez wieki był rozbudowywany i modernizowany, szczęśliwie przetrwał nawet najazdy Szwedów.
Obecnie jednak możemy tu zobaczyć zrekonstruowaną wieżę, czyli tzw. Donżon (wieża pełniąca funkcje mieszkalne i obronne). Znajduje się na niej taras widokowy, który serwuje świetną panoramę na dolinę Dunajca i miasto Zakliczyn. Co więcej, na wzgórzu zachowały się też pozostałości muru obronnego z okienkami strzelniczymi, zapadlisko po cysternie zbierającej wodę opadową oraz wejście do lochów.
17. Cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej w Czarnym Lesie
Nieopodal zamku w Melsztynie w Czarnym Lesie, znajdziemy cmentarze z I wojny światowej. Na terenach dawnej Galicji dochodziło do wielu krwawych potyczek. W efekcie ginęli żołnierze różnych narodowości: Polacy, Rosjanie, Niemcy, Austriacy, Węgrzy, czy Rumuni. Z obawy przed siejącymi się zarazami żołnierzy chowano często w zbiorowych mogiłach z dala od zabudowań.
W Czarnym Lesie znajdują się aż 3 cmentarze. W 7 zbiorowych mogiłach i 41 pojedynczych grobach pochowano żołnierzy poległych 19 listopada 1914 r. Po to aby odróżnić mogiły poszczególnej armii krzyże zdobiono na kilka sposobów. Dlatego wieńcem z liści dębu były zdobione krzyże armii niemieckiej, wieńcem laurowym krzyże austriackie, a lipowym dwuramienne krzyże rosyjskie.
18. Sanktuarium i Grota MB Lourdes w Porąbce Uszewskiej
Porąbka Uszewska to niewielka miejscowość na Pogórzu Wiśnickim, która zyskała popularność dzięki pielgrzymującym tutaj turystom, którzy zmierzają do groty MB z Lourdes. Pomysłodawcą budowy groty był młody wikariusz, który podczas swojej pielgrzymi do Lourdes przywiózł ze sobą gipsowy model groty.
Niedługo później rozpoczęła się budowa groty w Porąbce Uszewskiej. Jako główny materiał posłużył nieociosany kamień, który dziś porasta dziki bluszcz. W niewielkiej wnęce po prawej stronie jest umieszczona postać Maryi, natomiast po lewej znajduje się studzienka z cudowną wodą. Oficjalne poświęcenie miało miejsce w 1904 roku i od ponad stu lat wciąż przybywają tutaj pielgrzymi.
19. Kościół św. Urszuli w Gosprzydowej
Niewielka pogórzańska wioska Gosprzydowa skrywa w sobie wielki zabytek Pogórza Wiśnickiego, jakim jest liczący już ponad 300 lat drewniany kościół pw. św. Urszuli. Do dziś świątynia pokryta jest gontem, otaczają ją sięgające ziemi soboty, a tuż obok stoi również drewniana dzwonnica, a w niej trzy dzwony z najstarszym dzwonem Zygmunt z 1589 roku.
Całość otacza drewniany płotek i równie wiekowe drzewa. We wnętrzu natomiast zachwycają cztery ołtarze, gotycka chrzcielnica z piaskowca, piękna polichromia, kamienna kropielnica, czy zabytkowa ambona. Świątynia znalazła się też na ważnym Szlaku Architektury Drewnianej.
20. Małopolski Szlak Winny – winnice Pogórza Wiśnickiego
Pogórze Wiśnickie to również świetne miejsce dla wielbicieli enoturystyki, która w ostatnim czasie robi się coraz bardziej popularna. Świetnym sposobem na zwiedzanie tutejszych winnic jest przejażdżka liczącym w pętli 38 km szlakiem rowerowym Enovelo.
Po drodze warto zajrzeć do malowniczo położonej winnicy Chronów, która oprócz świetnego wina serwuje też piękną panoramę na Pogórze Wiśnickie. Drugim miejscem jakie warto odwiedzić na szlaku jest winnica UJ Nad Dworskim Potokiem w Łazach. Równie ciekawa jest winnica Nowizny w miejscowości Połom Mały, tutaj oprócz degustacji win wśród latorośli możesz zobaczyć hodowlę danieli.
Pogórze Wiśnickie to zdecydowanie region, który potrafi zaskoczyć różnorodnością atrakcji. Wielowiekowe zabytki z ciekawymi zamkami doliny Dunajca, malownicze szlaki przez rezerwaty przyrody, zjawiskowe panoramy z widokowych wież, a do tego szlaki rowerowe, ścieżki przyrodnicze i urocze winnice. Ruszaj śmiało na nasze Pogórze Wiśnickie i koniecznie daj znać jak Ci się podobało.
Nasz autorski przewodnik