“Betonowe miasto”, tak moลผemy powiedzieฤ o bunkrach w Mamerkach, ktรณre leลผฤ nad nieukoลczonym Kanaลem Mazurskim. Ukryty w gฤstwinie drzew kompleks niezniszczonych bunkrรณw niemieckich z czasรณw II wojny ลwiatowej jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie. Dlaczego powstaล, co niezwykลego wydarzyลo siฤ na tym terenie i jak funkcjonowaลo to potฤลผne miasto? Poznaj z nami wszystkie mroczne tajemnice bunkrรณw w Mamerkach.
Wszystko zaczฤลo siฤ w latach 1940-44, kiedy to dla potrzeb 40 najwaลผniejszych generaลรณw oraz 1500 oficerรณw i ลผoลnierzy Wehrmachtu, powstaลo to prawdziwe betonowe i zarazem tajemnicze miasto. 250 obiektรณw, a w tym 30 betonowych schronรณw, ktรณre co ciekawe do dziล zachowaลy siฤ w caลoลci.
Mamerki byลy kwaterฤ Dowรณdztwa Wojsk Lฤ dowych i centrum dowodzenia. Tutaj rรณwnieลผ zapadaลy decyzje m.in. o najwaลผniejszej operacji militarnej XX wieku, czyli โPlan Barbarossaโ. Dlaczego bunkry w Mamerkach przetrwaลy? Niemcy po prostu juลผ nie zdฤ ลผyli ich wysadziฤ, gdy w poลpiechu wycofywali siฤ z Mamerek przed nadchodzฤ cym frontem Armii Czerwonej.
Dziล bunkry w Mamerkach sฤ wielkฤ atrakcjฤ Mazur. Chฤtnie i tลumnie odwiedzane sฤ zarรณwno przez rodziny z dzieฤmi, jak i prawdziwych pasjonatรณw wojennych opowieลci.
Mazury atrakcje – TOP 20 miejsc, ktรณre warto zobaczyฤ
Mamerki – gdzie leลผฤ ? Dojazd, parking, mapa
Gdzie leลผฤ bunkry w Mamerkach? Mamerki to niewielka leลna osada (bez mieszkaลcรณw), ktรณra poลoลผona jest w wojewรณdztwie warmiลsko-mazurskim, 10 km od Wฤgorzewa. Bunkry sฤ ukryte w lasach nad brzegiem jeziora Mamry.
Jak dotrzeฤ do Mamerek? Gลรณwne wejลcie na teren muzeum znajduje siฤ przy drodze miฤdzy wioskami Pniewo, a Przystaล. Dokลadny adres to Mamerki 1, 11-600 Mamerki. Parking P1 dla samochodรณw znajduje siฤ przy wejลciu na teren gลรณwnego miast bunkrรณw, natomiast drugi parking P2 jest zlokalizowany przy bunkrach olbrzymach.
Jezioro Mamry – atrakcje w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich
Kiedy zastanawiamy siฤ nad lokalizacjฤ Mamerek od razu nasuwa siฤ pytanie. Dlaczego wลaลnie tutaj byลa budowana kwatera Dowรณdztwa Wojsk Lฤ dowych i centrum dowodzenia, czemu nie w Berlinie? Odpowiedลบ jest doลฤ prosta, tu na wschodzie toczyลy siฤ zaciฤte walki z ZSRR. Dlatego teลผ gลรณwna baza dowodzenia musiaลa znajdowaฤ siฤ jak najbliลผej frontu.
Tak naprawdฤ Mamerki miaลy ลwietnฤ lokalizacjฤ, z jednej strony sฤ siadowaล z nimi wciฤ ลผ nieukoลczony Kanaล Mazurski, ktรณry byล miฤdzy innymi wielkฤ barierฤ nie do pokonania dla czoลgรณw. Dodatkowo przy jego budowie pracowaลo wielu robotnikรณw i setki maszyn, ktรณre moลผna byลo szybko przerzuciฤ do budowy bunkrรณw.
Z drugiej strony Mamerki osลaniaลy wody jeziora Mamry. A gฤsty las dodatkowo ลwietnie maskowaล betonowe konstrukcje. Co wiฤcej, w okolicy biegลa linia kolejowa Kฤtrzyn – Wฤgorzewo, zatem wystarczyลo jedynie dobudowaฤ bocznicฤ i dworzec, a transport sprzฤtu, ludzi i materiaลรณw byล juลผ bardzo prosty. Zostaล jeszcze ostatni istotny szczegรณล. Hitler miaล swojฤ siedzibฤ w Wilczym Szaลcu w Gierลoลผy (20 km na zachรณd), zatem bliskoลฤ Mamerek byลa nieocenionym plusem.
Wilczy Szaniec w Gierลoลผy – zwiedzanie kwatery Hitlera na Mazurach
Bunkry w Mamerkach – godziny otwarcia, cennik biletรณw wstฤpu, ile czasu siฤ zwiedza?
Bunkry w Mamerkach moลผna zwiedzaฤ codziennie, czynne sฤ w godzinach 11:00-15:00.
Ile czasu zwiedza siฤ Mamerki? Na przejลcie caลego kompleksu bunkrรณw i muzeum warto zarezerwowaฤ sobie 2-3 godz. Bunkry moลผna zwiedzaฤ z psem.
Mamerki cennik biletรณw wstฤpu: bilet normalny 25 zล, bilet ulgowy 20 zล. Koszt usลugi przewodnika dla grupy do 10 osรณb to 120 zล.
Co znajduje siฤ w Mamerkach? Historia niemieckich bunkrรณw na Mazurach
W paลบdzierniku 1940 roku zapadลa decyzja o rozpoczฤciu budowy betonowego miasta w Mamerkach. Teren byล podmokลy, wiฤc trzeba go byลo osuszyฤ, postawiฤ na poczฤ tku drewniane baraki, a pรณลบniej dopiero betonowe konstrukcje. Szacuje siฤ ลผe przy budowie pracowaลo kilkanaลcie tysiฤcy osรณb. Poczฤ tkowo miejscowi, ktรณrzy budowali rรณwnieลผ Kanaล Mazurski, jednak z czasem ลciฤ gano tu juลผ jeลcรณw wojennych.
Do dziล zachwyca jak szybko powstaลy bunkry i z jakฤ precyzjฤ sฤ wybudowane. Nawet po kilkudziesiฤciu latach potฤลผne bunkry, ktรณre waลผฤ 15 tys. ton nie zapadajฤ siฤ pod ziemiฤ na tym naturalnie bagiennym obszarze.
Po co Niemcy budowali bunkry na Mazurach? Juลผ na przeลomie maja i czerwca 1941 roku po zaledwie 8 miesiฤ cach pracy do Mamerek przeprowadza siฤ caลy Sztab Generalny Wojsk Lฤ dowych z szefem Franzem Halderem. 22 czerwca 1941 roku potฤลผna 3 milionowa armia Niemiec napada na Zwiฤ zek Sowiecki. Aลผ do grudnia 1944 roku Mamerki byลy centrum dowodzenia.
Mamerki – plan zwiedzania bunkrรณw, co warto zobaczyฤ?
Caลy kompleks bunkrรณw w Mamerkach podzielony jest na 3 strefy, ลฤ cznie moลผemy zobaczyฤ 30 niezniszczonych bunkrรณw, a w niektรณrych schronach ich odtworzone wyposaลผenie. Zwiedzanie najlepiej rozpoczฤ ฤ od โMiasta Brygadyโ. Samochรณd zostawiamy na parkingu tuลผ przy dawnym centrum dowodzenia i ลฤ cznoลci. Dziล spotkamy tu ciekawe muzeum z wystawami.
Rozpoczynamy spacer po Mamerkach od mrocznego podziemnego tunelu, ktรณry ma okoลo 30 metrรณw dลugoลci i ลฤ czy siฤ z 2 betonowymi schronami. Wewnฤ trz jest bardzo chลodno i wilgotno, a w bunkrach dodatkowo sฤ przygotowane wystawy, ktรณre przedstawiajฤ pracujฤ cych niemieckich ลผoลnierzy.
Typowy bunkier miaล zwykle 2 lub 5 pomieszczeล, pancerne i gazoszczelne drzwi wejลciowe oraz swรณj systemem wentylacji. Do dziล moลผemy dopatrzeฤ siฤ ลladรณw po filtrach powietrza, instalacji elektrycznej i telefonicznej, czy teลผ centralnym ogrzewaniu.
Mamerki atrakcje – najwiฤksza wieลผa widokowa na Mazurach, u-boot i muzeum tajnej broni
Tuลผ obok schronรณw z podziemnym tunelem sฤ fundamenty nowego centrum ลฤ cznoลci. Tutaj trwaลy poszukiwania sลynnej zaginionej bursztynowej komnaty. Kierujemy siฤ jednak kilkaset metrรณw dalej do kolejnego ciekawego miejsca, czyli schronu obsลugi sztabu.
Dziล w tym budynku mamy okazjฤ zobaczyฤ jedyne w Europie muzeum poลwiฤcone walkฤ na froncie wschodnim. Potฤลผnฤ makietฤ bitwy pod Kurskiem oraz makietฤ zniszczonego Stalingradu. Ciekawym miejscem w muzeum jest replika 25 metrowego okrฤtu podwodnego U-BOOT. Wchodzimy zatem w podwodny ลwiat, gdzie moลผemy podejrzeฤ pracฤ ลผoลnierzy i ich codzienne ลผycie na wojnie.
W muzeum zobaczymy takลผe tajnฤ niemieckฤ broล jak Haunebu II, czyli latajฤ cy pojazd w ksztaลcie dysku. Horten Ho 229 to pierwszy szturmowo – bombowy samolot w ksztaลcie skrzydลa. Moลผna powiedzieฤ, ลผe byล to pierwszy statek powietrzny jaki powstaล na ลwiecie.
Die Glocke to nietypowy dzwon, ktรณry miaล zostaฤ prototypem maszyny do opanowania pola magnetycznego, grawitacji i podrรณลผy w czasie. Oprรณcz tego w Mamerkach mamy moลผliwoลฤ zobaczyฤ rakietฤ V2, czyli pierwszy w historii pocisk rakietowy jaki udaลo siฤ stworzyฤ.
Kolejnฤ ลwietnฤ atrakcjฤ jest 38 metrowa wieลผa widokowa. Warto siฤ wdrapaฤ na jej szczyt, choฤ do pokonania jest sporo schodรณw. Z tarasu widokowego najwyลผszej wieลผy na Mazurach mamy okazjฤ oglฤ daฤ piฤkny widok na jezioro Mamry.
Mamerki i bursztynowa komnata
Jednฤ z najnowszych atrakcji Mamerek jest bursztynowa komnata. Dlaczego wลaลnie tu na Mazurach jest jej replika? Wedลug opowieลci to w Mamerkach miaลa zostaฤ ukryta, a w latach 2016-17 na wielkฤ skalฤ rozpoczฤลy siฤ nawet jej poszukiwania, jednak samej komnaty nigdy nie udaลo siฤ odnaleลบฤ. Bursztynowa komnata, czyli tak zwany รณsmy cud ลwiata miaลa wymiary 10,5 x 11,5 metra.
Na poczฤ tku Bursztynowa Komnata zdobiลa gabinet Fryderyka I Hohenzollerna w podberliลskim paลacu Charlottenburg. Twรณrcฤ tego arcydzieลa jest gdaลszczanin Andrzej Schluster. Jednak podczas wizyty w Poczdamie car Rosji Piotr I Wielki, zachwycony tym cudem w ramach zawarcia sojuszu otrzymaล komnatฤ od Fryderyka Wilhelma I.
Tak bursztynowa komnata trafiลa do Petersburga. Kolejno podczas II wojny ลwiatowej Niemcy rabujฤ komnatฤ i przewoลผฤ jฤ do Krรณlewca. Parฤ lat pรณลบniej Armia Czerwona zdobywa Krรณlewiec, jednak bursztynowa komnata przepada bez ลladu. Jednym z sekretnych miejsc jej ukrycia miaลy byฤ wลaลnie Mamerki.
Bunkry Giganty w Mamerkach
Kolejnฤ czฤลciฤ kompleksu Mamerek jest strefa Quella, a w niej bunkry giganty. Najwygodniej dojechaฤ tutaj samochodem, chociaลผ moลผemy rรณwnieลผ przespacerowaฤ siฤ kilkaset metrรณw z czฤลci Miasta Brygady. Schrony sฤ bardzo tajemnicze, nie ma tutaj wystaw ani oลwietlenia, dlatego warto zaopatrzyฤ siฤ w latarki.
Zaskakuje nas gruboลฤ murรณw, ktรณre osiฤ gajฤ nawet 7 metrรณw. Co ciekawe ลciany zewnฤtrzne schronรณw maskowane byลy trawฤ morskฤ zmieszanฤ z mchem i betonem. Dziฤki temu wykrycie bunkrรณw z powietrza byลo niemoลผliwe. Dodatkowo na dachach sadzone byลy krzewy i drzewa.
Mamerki odegraลy waลผnฤ rolฤ w historii II wojny ลwiatowej. Dzisiaj te potฤลผne schrony skrywajฤ w sobie wciฤ ลผ tajemnicze historie ludzi, zaskakujฤ ce plany atakรณw, czy niezwykลe przeznaczenie wynalazkรณw. Ta Mazurska atrakcja jest zdecydowanie warta poznania.