Dlaczego warto odwiedzić Lasy Janowskie? Bo właśnie tutaj odkryjesz wyjątkowy rezerwat przyrody Imielty Ług, w którym wejdziesz w sam środek dzikiej natury. Dodatkowo możesz zobaczyć niezwykłą ostoję konika biłgorajskiego. Zew historii poczujesz w miejscu największej bitwy partyzanckiej, a sporo nowoczesnych atrakcji poznasz w parku Zoom Natury.
Lasy Janowskie to jeden z największych obszarów leśnych w Polsce, którego znaczna część znajduje się na obszarze województwa lubelskiego. Właśnie tutaj szumiące lasy, zaciszne wodne szuwary i pachnące żywicą bory dostarczają nam możliwości złapania głębszego oddechu i ucieczki od zgiełku miasta. Jeśli lubisz aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu i chcesz żeby był też ciekawy i różnorodny, to zdecydowanie wato odwiedzić Janów Lubelski i jego najbliższe okolice.
Znajdziesz tutaj sporą dawkę przyrodniczego zastrzyku energii w połączeniu z pięknymi widokami, szczególnie przemierzając najciekawszą ścieżkę przyrodniczą Imielty Ług. Sporo atrakcji znajdziesz też w samym Janowie Lubelskim. Park Zoom Natury nad Zalewem Janowskim, skansen kolejki wąskotorowej, czy Ośrodek Edukacji Przyrodniczej. A do tego możesz odwiedzić niezwykłe miejsce jakim jest ostoja konika biłgorajskiego, czy tajemnicze uroczysko Kruczek. Tyle atrakcji do odkrycia w w otoczeniu kojącej natury i co ważne bez dzikich tłumów turystów.
1. Janów Lubelski – atrakcje i zwiedzanie
Janów Lubelski to miasto otulone od południowej strony przez zielony szal Lasów Janowskich, które są częścią kompleksu Puszczy Solskiej. To niepozorne miasto zamieszkuje niespełna 12 tys. osób. Może jednak pochwalić się zarówno zielonymi lasami, złotymi piaskami plaż, czy też błękitem okolicznych stawów. Co więcej, jest to największe letnisko w tej części Lubelszczyzny.
Co warto zobaczyć w Janowie Lubelskim? W okolicy rynku zwiedzimy Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Różańcowej. Co ciekawe kościół stanął w miejscu maryjnych objawień, a obok niego zbudowano klasztor Dominikanów. Dziś tym terenem opiekuje się zgromadzenie zakonne Sióstr Opatrzności Bożej. Warto również zajrzeć do Muzeum Fotografii by zobaczyć dawna ciemnię, czy sprzęt dzięki któremu powstają zdjęcia.
2. Zalew Janowski – największe letnisko zachodniej Lubelszczyzny
W południowej części Janowa Lubelskiego, otoczony z jednej strony przez miasto, a z drugiej przez lasy puszczy, leży Zalew Janowski. To ponad 40 ha zbiornik wodny, który został sztucznie utworzony w latach 60-tych. Dziś jest to ulubione miejsce odpoczynku i rekreacji mieszkańców Janowa Lubelskiego.
Co ciekawego można tutaj robić? Przede wszystkim mamy do dyspozycji publiczne piaszczyste plaże i wyznaczone kąpielisko. Dla wielbicieli sportów wodnych są kajaki i rowerki wodne. Dodatkową atrakcją jest park linowy oraz Wieża Mocy, czyli punkt widokowy, z którego można też zjechać tyrolką. Oprócz tego nad brzegiem zalewu Janowskiego powstał ciekawy park rekreacji Zoom Natury.
3. Park Zoom Natury w Janowie Lubelskim
Tuż nad brzegiem zalewu Janowskiego powstał nowoczesny park rekreacji Zoom Natury, jaki zajmuje powierzchnię około 10 ha. Jego głównym punktem są 4 interaktywne Laboratoria Wiedzy, w których świetnie się będą bawić ludzie ciekawi świata.
Główne Laboratorium Zoom Natury to miejsce, gdzie w interaktywny sposób poznamy przyrodnicze ciekawostki o szczególnie chronionych gatunkach zwierząt. Laboratorium Runo Leśne pokazuje nam świat, na który rzadko zwracamy uwagę, a wręcz go zadeptujemy. Laboratorium Awifauny i Troposfery odkrywa przed nami ciekawostki o ptakach, które spotkamy w Lasach Janowskich. Natomiast Laboratorium Energii i Recyklingu opowiada nam w prosty sposób skąd się bierze energia.
Ale to nie wszystko! W parku Zoom Natury jest jeszcze Zoom Exit Room, Plac Energii z podświetlanymi fontannami, czy też Park Kreatywny dla najmłodszych. Zdecydowanie Park Zoom Natury to ciekawa atrakcja Janowa Lubelskiego zarówno dla dzieci jak i dorosłych.
4. Ośrodek edukacji przyrodniczej
Tuż przy granicy Janowa Lubelskiego i terenów Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie znajduje się Ośrodek Edukacji Ekologicznej. Na jego terenie stworzono wystawę przyrodniczą, na której poznany sporo ciekawostek, jakie czekają nas na szlaku w puszczy. Oprócz tego poznamy nieco tradycji i kultury tego regionu Lubelszczyzny. Ośrodek działa również jako obiekt noclegowy. Tuż obok niego warto zobaczyć dodatkowo urocze arboretum z licznymi gatunkami ciekawych roślin, np. rododendronów czy wrzosów.
5. Skansen kolejki w Janowie Lubelskim
Naprzeciwko budynku Ośrodka Edukacji Ekologicznej znajduje się niewielki skansen Leśnej Kolejki Wąskotorowej. Kolejka powstała na potrzeby niemieckiej gospodarki i oczywiście służyła do wywozu drewna z terenów Lasów Janowskich. Jej budowę rozpoczęto w czasie II wojny światowej.
Tory kolejki przebiegały kiedyś przez cały kompleks Lasów Janowskich, od miejscowości Lipa, aż po Biłgoraj. Ostatecznie zostały całkowicie rozebrane w 1988 roku, a zabytkowy tabor kolejki wąskotorowej możemy zobaczyć w skansenie na obrzeżach Janowa Lubelskiego.
6. Janów Lubelski – Uroczysko Kruczek
Niezwykle mistyczne miejsce, jakie mamy okazję zobaczyć w Lasach Janowskich to uroczysko Kruczek. Tutaj według legend miał zatrzymać się św. Antonii podczas swojej wędrówki. Spod jednego z kamieni, na którym odpoczywał trysnęło cudowne źródełko.
Dziś to wydarzenie upamiętnia drewniana kapliczka. Uroczysko Kruczek w Janowie Lubelskim było również ważnym miejscem w wojennej historii Polski. Właśnie tutaj mi znajdowało się miejsce zbiórek partyzantów AK, a w czasach zrywów powstańczych był to punkt przerzutowy ludności, amunicji, czy żywności z terenów Galicji do Królestwa Polskiego.
7. Szklarnia – ostoja konika biłgorajskiego
Zaledwie kilka kilometrów od Janowa Lubelskiego mamy okazję zwiedzić kolejną ciekawą atrakcję Lasów Janowskich. W maleńkiej wiosce Szklarnia, która dosłownie ukryła się w cieniu Lasów Janowskich, znajduje się ostoja konika biłgorajskiego. Kiedyś Szklarnia należała do majątku Zamojskich, a na jej obszarze znajdowała się huta szkła, która produkowała butelki do browarów ordynacji zamojskich. Niestety do dziś nie pozostał po niej ślad.
Szklarnia stała się na nowo popularna dzięki konikom biłgorajskim, czyli potomkom kiedyś dziko żyjących leśno–stepowych tarpanów. W zwierzyńcu Zamojskich było wiele niezwykle silnych i odpornych tarpanów, jednak po likwidacji hodowli konie trafiły do okolicznych gospodarstw, gdzie zostały skrzyżowane z miejscowymi rasami.
Ich oryginalny ród zaczął zaginać, dlatego też od 1986 roku działa w Szklarni ostoja konika biłgorajskiego, w której zobaczymy potomków tarpanów. Dziś to stado liczy kilkadziesiąt sztuk, a możemy je podziwiać na jednym z wielu pastwisk.
Przy wjeździe do tej niewielkiej osady jaką jest Szklarnia warto zwrócić uwagę na jeden z drewnianych domków, w którym mieści się Szkoła Suki Biłgorajskiej. Brzmi intrygująco, ale jak się okazuje suka biłgorajska to instrument muzyczny, podobny do skrzypiec. Co ciekawe do naszych czasów nie przetrwał ani jeden egzemplarz tego instrumentu. Jednak po wielu latach udało się go precyzyjnie odtworzyć, dzięki odnalezionym resztką sprzętu oraz podobno na podstawie pocztowego znaczka.
8. Porytowe Wzgórze – pomnik największej bitwy partyzanckiej
Lasy Janowskie były świadkiem największej partyzanckiej bitwy na ziemiach Polski w czasie II wojny światowej. Miała ona miejsce 14 czerwca 1944 roku na Porytowym Wzgórzu. Pomimo, że siły niemieckie liczyły około 10 tys. żołnierzy, a oddziały polsko-sowieckie zaledwie 3 tys. to znacznej części partyzantów udało się wyjść z oblężenia.
Oczywiście ofiar było wiele, a ich bohaterską walkę upamiętnia efektowny pomnik oraz niewielki cmentarz. Porytowe Wzgórze to miejsce, przepełnione niezwykłą ciszą, zdecydowanie po chwilę zadumy powinien zajrzeć tu każdy Polak.
9. Imielty Ług – najciekawsza ścieżka przyrodnicza w Lasach Janowskich
Ścieżka edukacyjna do rezerwatu Imielty Ług rozpoczyna się w miejscowości Gwizdów. Tu znajdziesz duży przydrożny parking oraz tablicę z mapką przebiegu ścieżki. Ruszając w Lasy Janowskie spotkasz pachnące żywicą bory sosnowe, rozległe torfowiska oraz bagna, które w szczególności upodobały sobie ptaki. Z pewnością podczas spaceru usłyszysz ich śpiewy.
Na początku ścieżka biegnie przez las, później sztucznie usypaną piaszczystą groblą pomiędzy dwoma stawami Imielty Ług i Radełko. Może po drodze uda Ci się spotkać bobra, a jeśli nie to wypatruj poobgryzanych drzew, których jest tu sporo.
Co ciekawe w rezerwacie możemy również wejść w głąb torfowiska dzięki drewnianej kładce, która jest zawieszona nad bagnami. Dodatkowo edukacyjne tablice przytoczą kilka przyrodniczych ciekawostek. Natomiast piękny widok możemy zobaczyć z drewnianej wieży obserwacyjnej, jaka położona jest nad brzegiem stawu Imielty Ług. To idealne miejsce do podglądania tajemniczego życia ptaków.
Ile liczy trasa przez rezerwat Imielty Ług. Szlak możemy pokonać w wersji krótszej na 1,5-2 h spaceru, dystans do pokonania to ok. 5 km. Jednak w tym wariancie wracamy tą samą drogą. Druga opcja jest nieco dłuższa, ale tutaj robimy pętelkę i nie wracamy tą samą drogą. Idziemy wtedy dawnym nasypem kolejki leśnej. Co więcej tą trasę można pokonać również na rowerze!
Janów Lubelski to zdecydowanie kierunek, jaki warto wybrać na weekendowy wypad. Ciekawe miejsca czekają tutaj zarówno na spragnionych kontaktu z naturą osób, jak i poszukiwaczy niebanalnych atrakcji. Lasy Janowskie to kompleks, który dostarcza nam wyjątkowego kontaktu z naturą, a nowoczesne zakątki parku Zoom Natury są świetnym miejscem rozrywki dla rodzin z dziećmi, które tutaj nigdy się nie nudzą.
Plan wypadu do Janowa Lubelskiego
Dojazd : S19 kierunek Rzeszów – Janów Lubelski
Parking: bezpłatny parking w Janowie Lubelskim przy parku Zoom Natury
Bilety Wstępu: Laboratoria w Parku Zoom Natury – pakiet 42 zł/os
Czas przejścia szlaku Rezerwatu Imielty Ług: dystans 5 km w dwie strony, czas przejścia 1,5 – 2 godz.
Nasz autorski przewodnik