Szeszupa – ścieżka przyrodnicza w Suwalskim Parku Krajobrazowym

Szlak do źródeł Szeszupy to jedna z ciekawszych ścieżek edukacyjnych w Suwalskim Parku Krajobrazowym. Mozaika religii oraz kultur przeplata się tutaj z pięknymi widokami polodowcowych pagórków, ukrytymi w dolinach jeziorami oraz wyjątkową gościnnością zacisznych wsi.

Przemierzając drewniane kładki na bagnach i wijące się szutrowe drogi, ruszamy wzdłuż niezwykłej rzeki Suwalszczyzny, czyli uroczej Szeszupy, która swoje źródła ma w osadzie Turtul. Stąd Szeszupa płynie na północ i przemierza 298 km, by w końcu wpaść do Niemna. Od wielu lat wyznacza również część granicy między Litwą, a Obwodem Kaliningradzkim. Choć po Polskiej stronie Szeszupa liczy jedynie 27 km, to jednak właśnie tutaj stworzyła jeden ze swoich najpiękniejszych odcinków.

Szeszupa – rzeka Suwalszczyzny

Czarna Hańcza, Rospuda, Marycha i Szeszupa to najważniejsze rzeki Suwalszczyzny. Ta ostatnia przepływa przez sam środek Suwalskiego Parku Krajobrazowego, gdzie przecina ciąg malowniczych jezior, meandruje wśród łąk i opływa niewielkie wioski. Dolina Szeszupy jest niezwykle barwna, gdyż otaczają ją wysokie pagórki, pomiędzy którymi wije się niezwykle cicho i spokojnie.

Po Polskiej stronie Szeszupa płynie na odcinku 27 km, gdzie przepływa przez kilka jezior Suwalszczyzny. Szeszupa to również rzeka idealna na spływ kajakowy. Jej dziewiczy i spokojny nurt to prawdziwa gratka dla żądnych przygód kajakarzy. To szlak na którym nie spotkasz wielu turystów, dlatego w cichszy możesz chłonąć otaczającą przyrodę.

Ścieżka edukacyjna “U źródeł Szeszupy” w Suwalskim Parku Krajobrazowym

Jedną z ciekawszych ścieżek przyrodniczych w Suwalskim Parku Krajobrazowym jest szlak “U źródeł Szeszupy”. Trasa rozpoczyna się w Malesowiźnie, a kończy w Łopuchowie. Przy drodze ustawionych jest 7 tablic edukacyjnych, dzięki którym poznamy wiele ciekawostek. Na szlaku mijamy między innymi cmentarz ewangelicki w Szeszupce i Łopuchowie, wieś staroobrzędowców Wodziłki, czy też malowniczy oz doliny Szeszupy. Trasę można zakończyć na plaży miejskiej nad jeziorem Kameduł. 

Jeszcze na starcie w osadzie Turtul możemy dodatkowo wejść na świetny punkt widokowy, zobaczyć ruiny młyna, Staw Turtulski oraz ścieżkę edukacyjną “Opowieści Turtula”, która jest tuż za siedzibą dyrekcji parku. Również w Turtulu najlepiej zostawić samochód i dalej na szlak ruszyć pieszo, bądź żółtym szlakiem rowerowym “Wokół jeziora Hańcza”, który pokrywa się tu ze znakami ścieżki przyrodniczej.

Turtul – Suwalski Park Krajobrazowy

Źródliska rzeki Szeszupy w Malesowiźnie

Trasę 6 km ścieżki edukacyjnej “U źródeł Szeszupy” rozpoczynamy we wsi Malesowizna, przez najbliższe kilka kilometrów będziemy odkrywać ciekawostki zarówno przyrodnicze, jak i historyczne. Na szlaku czeka na nas 7 przystanków z tablicami edukacyjnymi. Szlak “U źródeł Szeszupy” rozpoczynamy od uroczej drewnianej kładki w Turtulu, dzięki której dotrzemy na bagna, a dokładniej do samych źródeł Szeszupy.

Cmentarz ewangelicki w Szeszupce

Kolejny przystanek na ścieżce “U źródeł Szeszupy” to niewielki cmentarz ewangelicki w Szeszupce. Jak się okazuje ewangelicy przybyli na Suwalszczyznę już ponad 300 lat temu. Ludność pochodzenia pruskiego mieszkała tu aż do czasów II wojny światowej. Jednak w 1944 roku większość mieszkańców opuściła swoje wioski i uciekła na zachód. 

Po ewangelikach ostały się jedynie opuszczone i ukryte w gęstwinie drzew cmentarze, które coraz bardziej zarastają. Co ciekawe ewangelicy budowali je zazwyczaj na niewielkim wzniesieniu za wsią, cmentarz otaczał również charakterystyczny kamienny murek.

Na cmentarzu w Szeszupce wciąż jest kilka dobrze zachowanych nagrobków z żeliwnymi krzyżami. Oprócz tego rośnie tu sędziwa topola, która z pewnością pamięta jeszcze czasy gwarnego życia w dolinie Szeszupy. Na Suwalszczyźnie możemy jeszcze zobaczyć ewangelickie cmentarze w Łopuchowie i Rutce.

Wodziłki – niezwykła wioska staroobrzędowców

Zdecydowanie jedną z ciekawszych wiosek Suwalskiego Parku Krajobrazowego są Wodziłki. Ta niepozorna maleńka miejscowość skrywa w sobie niezwykłą historię, która związana jest z błyszczącą w dolinie Szeszupy złotą kopułą cerkwi, jaką wieńczy nietypowy ośmiokończasty krzyż. Świątynie zbudowali Rosjanie, którzy przybyli na Suwalszczyznę prawie 250 lat temu. Uciekali oni ze swojej ojczyzny przed prześladowaniami i właśnie tu znaleźli schronienie. 

Rosjanie w 1788 założyli wioskę Wodziłki, a rok później również Łopuchowo. Byli oni uchodźcami religijnymi, którzy nie przyjęli zmian w rytuałach kościoła wschodniego. Jednymi z nich było żegnanie się trzema palcami, a nie dwoma, chrzest przez polewanie wodą, a nie przez zanurzenie, czy też zmiana pisowni imienia Jezus. Duchowni i wierni, którzy zostali przy starych zwyczajach nazywani byli staroobrzędowcami. Między innymi te wydarzenia doprowadziły do rozłamu kościoła prawosławnego.

Molenna w Wodziłkach

Najważniejszym miejscem, które warto zwiedzić w Wodziłkach jest drewniana cerkiew, czyli najstarsza w Polsce molenna z 1922 roku. Jednym ze zwyczajów, jaki zapoczątkowali tu staroobrzędowcy są kąpiele w bani – łaźni parowej. Mieszkańcy Wodziłek odbywali takie oczyszczające seanse w sobotę, przed niedzielną mszą. Budynek bani stał zazwyczaj obok stawu, by można było szybko się schłodzić.

Dziś w Wodziłkach wciąż działa czarna bania, bez komina, gdzie dym z paleniska uchodzi jedynie przez otwarte okno. Warto spróbować tego dawnego zwyczaju i zaznać hartującego rytuału. Dziś w Wodziłkach mieszka zaledwie 5 rodzin staroobrzędowców. Oprócz świątyni warto tu zajrzeć również na miejscowy cmentarz oraz nad niewielkie jeziorko Wodziłki.

Szlak ścieżki przyrodniczej “U źródeł Szeszupy” to niezapomniana wyprawa zarówno w urocze i widokowe miejsca Suwalskiego Parku Krajobrazowego, jak i przez intrygujące wioski. Dziś Suwalszczyzna to kraina pełna spokoju, podlaskiej gościnności i wyjątkowo czystych jezior. Tutaj możemy odpocząć od ciągłego zgiełku i napawać się jedynie otaczającą nas naturą.

Plan wypadu szlakiem “U źródeł Szeszupy”

Dojazd: Jeleniewo – Malesowizna – Turtul

Parking: bezpłatny parking w Turtulu przy szlaku ścieżki przyrodniczej

Bilety wstępów:

• Wstęp na ścieżkę edukacyjną “U źródeł Szeszupy” jest bezpłatny

Czas przejścia szlaku: 2 – 2,5 godz.

Dystans: 6 km w jedną stronę, poziom trudności – trasa łatwa