Kalwaria Pacławska to wyjątkowe miejsce na mapie województwa podkarpackiego. Tutaj kilka razy do roku pielgrzymi tłumnie przyjeżdżają, by modlić się przed cudownym obrazem MB Słuchającej i wędrować dróżkami po 42 stacjach kalwarii.
Jerozolima Wschodu albo Jasna Góra Podkarpacia, właśnie tak można określić Kalwarię Pacławską. Jest to największe sanktuarium w tym regionie Polski, które co roku odwiedzają rzesze pielgrzymów. Piękna barokowa bazylika, rozsiane po zboczu wzgórza i dolinie kapliczki kalwaryjskie oraz okazały wielowiekowy klasztor są perłą Podkarpacia, którą zdecydowanie warto zobaczyć.
Historia powstania Kalwarii Pacławskiej
Wszystko zaczęło się w 1665 roku, kiedy wybitny pisarz i polityk Andrzej Maksymilian Fredro założył na wzgórzu niewielką osadę o nazwie Kalwaria Pacławska. To tu postanowił wybudować drewniany klasztor, do którego już 3 lata później przybyli franciszkanie.
Wybór lokalizacji kalwarii nie był przypadkowy, gdyż możemy dopatrzeć się tu wielu symbolicznych elementów zaczerpniętych z Jerozolimy. Najwyższe wzgórze z klasztorem nosi nazwę Golgota, a kolejne sąsiednie wzniesienie stało się Górą Oliwną. Natomiast pomiędzy nimi przepływa rzeka Wiar, niczym biblijny Cedron płynący przez dolinę Jozafata.
Kolejnym wielkim darczyńcą Kalwarii Pacławskiej był Szczepan Dwernicki. To on 100 lat po powstaniu pierwszej świątyni ufundował murowany kościół, który możemy zobaczyć również dziś. Właśnie za swoje zasługi spoczął po śmierci w podziemiach bazyliki. Klasztor dwa razy nawiedziły wielkie pożary, jednak jak się okazuje bazylika ocalała, dzięki czemu możemy podziwiać wyjątkowe i oryginalne wnętrza. Oczywiście ten cud przypisuje się opiece Matki Bożej.
Bazylika Znalezienia Krzyża Świętego i klasztor Franciszkanów w Kalwarii Pacławskiej
Z zewnątrz kościół w Kalwarii Pacławskiej wygląda naprawdę imponująco. Dwie potężne wieże z kopułami, frontowe podcienia z tarasem oraz filary z posągami ewangelistów. Ta piękna bazylika stoi na wzgórzu 465 m n.p.m. Front kościoła dodatkowo zdobią malowidła, jakie przedstawiają MB Kalwaryjską, postać św. Kingi i bł. Jakuba Strzemię. Oprócz tego na schodach przy głównym wejściu do kościoła zobaczymy figury św. Antoniego i św. Franciszka. Natomiast w podcieniach możemy podziwiać współczesne obrazy świętych.
Wnętrze kościoła i cudowny obraz MB Słuchającej
Najważniejszym elementem kalwaryjskiej bazyliki jest cudowny obraz Matki Bożej. Namalowana jest jednak dość nietypowo, bo widać jej tylko jedno ucho. Pielgrzymi szybko nadali jej miano MB Słuchającej. Ciekawa jest również historia przybycia na te ziemie obrazu, który według legend trafił tu z Kamieńca Podolskiego. Zatem możemy śmiało stwierdzić, że przed Matką Bożą modlił się sam Jan III Sobieski, czy Jeremi Wiśniowiecki.
Obecnie obraz Matki Bożej z dzieciątkiem ubrany jest w szklaną suknię. Natomiast wnętrze bazyliki jest bardzo okazałe i wręcz onieśmiela. Kościół ma 3 nawy, które oddzielają od siebie wysokie arkady z filarami, ozdobione kolorowymi freskami. W prezbiterium zobaczymy pozłacany i wysoki aż po sufit ołtarz główny z ukrzyżowanym Jezusem. Co ciekawe cudowny obraz MB jest w bocznej kaplicy z prawej strony, a nie w centralnym miejscu świątyni. Oczywiście najwięcej pielgrzymów przybywa do bazyliki na wielki odpust, który trwa kilka dni od 11 do 15 sierpnia.
Dróżki kalwaryjskie
Kalwaria Pacławska była 6 kalwarią, jaka powstała na ziemiach Polski. Dziś wędrujemy tutaj po jej 42 kaplicach. Możemy wyodrębnić dwie trasy kalwaryjskie. Pierwsza z nich to Dróżki Męki Pańskiej (czerwony szlak) z 28 stacjami w skład których wchodzi droga krzyżowa ( 1600 m) i dróżki MB. Trasa w pętli liczy około 9 km. Natomiast kolejna ścieżka to Dróżki Pogrzebu i Wniebowzięcia NMP z 14 stacjami (szlak zielony), który liczy około 5 km.
Jedną z największych uroczystości, jakie odbywają się na kalwaryjskich dróżkach jest Misterium Męki Pańskiej. Już od ponad 20 lat organizowana jest inscenizacja podzielona na dwie części “Wieczernik” i “Na krzyż z nim”. Sceny te przedstawiają ostatnie chwile życia Jezusa, a w biblijne postaci co roku wciela się około 50 aktorów.
Kalwaria Pacławska – atrakcje i zwiedzanie
Kalwaria Pacławska to oprócz słynnego klasztoru z bazyliką również urocza miejscowość, w której zachował się zespół zabudowy małomiasteczkowej. Zabytkowe domy liczą tu już ponad 100 lat i wyróżniają je charakterystyczne podcienia. Sporych rozmiarów mieszkania były świetnie przygotowane do przyjęcia dużych ilości pielgrzymów.
Wędrując po wzgórzu warto również odwiedzić kaplicę grobową Tyszkowskich, w której spoczywa 9 osób. Nieco dalej dotrzemy do drewnianej 18 m wieży widokowej, z której możemy podziwiać panoramę pogórza Przemyskiego. Oprócz tego wzgórze jest również objęte ochroną rezerwatu “Kalwaria Pacławska”, chroni on głównie lasy jodłowo-bukowe. Przez Kalwarię prowadzi także 2,5 km ścieżka przyrodnicza. Trasa zaczyna się przy wieży widokowej, następnie prowadzi aleją dębów do średniowiecznego grodziska i pustelni św. Magdaleny, pętlą kończy się przy klasztorze franciszkanów.
Kalwaria Pacławska to wyjątkowe miejsce na mapie Podkarpacia, przepełnione zarówno wielowiekową historią, jak i głęboką wiarą oraz ciekawymi atrakcjami. Zwiedzając Kalwarię koniecznie trzeba odwiedzić klasztor, poznać legendę cudownego obrazu i dodatkowo przespacerować się dróżkami kalwaryjskimi.
Plan wypadu do Kalwarii Pacławskiej
Dojazd: Przemyśl – Fredropol – Huwniki – Kalwaria Pacławska
Parking: bezpłatny parking przy sanktuarium
Bilety Wstępu:
- Wejście na wieżę widokową – 5 zł/os
Czas zwiedzania Kalwarii Pacławskiej : 3 godz.
Nasz autorski przewodnik