Wielkie Oczy to dawne miasto z ponad 500 letnią historią. To również miejsce, gdzie przez lata obok siebie żyły różne religie i narody. Dziś ta podkarpacka wioska porywa nas w sentymentalny wypad do czasów jej największego rozkwitu i dramatycznego upadku.
Odkrywając ciekawe miejsca wschodniej granicy Polski, dotarliśmy do niewielkiej miejscowości Wielkie Oczy. Spacerując po wiosce za każdym jej rogiem odkrywamy jakąś ciekawostkę, intrygujący zabytek, czy też fascynującą historię. Mamy poczucie, że czas się tutaj zatrzymał, choć dawne miasteczko prawie opustoszało. A przecież jeszcze przed I wojną światową Wielkie Oczy były niezwykle prężnie działającym miastem.
W Wielkich Oczach przed wojną mieszkało 2000 osób. Co więcej na terenie miasta działało 30 sklepów, 4 gorzelnie, 2 cegielnie i 2 garbarnie skór, a oprócz tego młyn parowy, wytwórnia wody gazowanej i rzeźnia. Jak to możliwe, że dziś spacerując po tej niewielkiej miejscowości, odkryjemy jedynie ślady jej dawnego blasku? Poznajcie z nami losy Wielkich Oczu.
Wielkie Oczy – ciekawostki
Malutka podkarpacka miejscowość Wielkie Oczy leży zaledwie parę kilometrów od granicy z Ukrainą. Wyjątkowo ciekawa jest sama nazwa wsi i jak wskazują miejscowe opowieści związana jest z dwoma miejscowymi stawami, które przecinała grobla. Właśnie ten widok miał przypominać ludzką twarz, a jej wielkie oczy nadały wiosce nową nazwę.
Zobacz wpisaną na listę Unesco dawną dwupoziomową cerkiew w Chotyńcu z drewnianą galerią, kopulastymi dachami i pięknymi polichromiami.
Cerkiew w Chotyńcu – podkarpacka świątynia Unesco
Cerkiew w Wielkich Oczach
Tuż za niewielkim rynkiem w Wielkich Oczach warto przespacerować się do wyjątkowej grekokatolickiej cerkwi z 1925 roku. Jest to jedyna w Polsce cerkiew, która wybudowana jest na wzór muru pruskiego. Może nie budziłoby to naszego zachwytu, gdyby cerkiew stała na zachodzie, gdzie taki styl budownictwa był zazwyczaj stosowany.
Jednak to niesłychane, że właśnie na wschodzie kraju mamy taki ewenement. Cerkiew przetrwała czasy II wojny światowej, a po wysiedleniu Ukraińców służyła jako magazyn. Niestety zniknęło przez to jej całe wyposażenie. Obecnie trwa remont cerkwi, więc mamy nadzieję, że wkrótce odzyska swój dawny urok.
Synagoga Wielkie Oczy
Wjeżdżając do miejscowości od razu rzuca nam się w oczy pięknie odremontowana żółta synagoga, która stoi przy głównej drodze w samym centrum Wielkich Oczu. Co więcej możemy również zajrzeć do jej środka. Choć obecnie w synagodze jest biblioteka, to jednak wciąż odnajdziemy tu kilka ciekawostek.
W niewielkiej sali zobaczymy małą Izbę Pamięci Kultury Żydowskiej, czyli wystawę żydowskich pamiątek. Patrząc na zdjęcia synagogi sprzed kilkunastu lat możemy się naprawdę zdziwić. Z totalnej ruiny stała się piękną perełką miejscowości. Co ciekawe synagoga powstała tuż przed I wojną światową i służyła zaledwie 5 lat. Po wojnie lokalna społeczność oczywiście ją odbudowała. Niestety szybko nadszedł czas II wojny światowej, która przyniosła totalną zagładę Żydów na tych ziemiach.
Dziwnym trafem sama synagoga przetrwała wojnę, natomiast jej pomieszczenia wiele lat służyły za magazyn i skup jaj spółdzielni rolniczej. W latach 90 – tych opuszczone budynki popadły w ruinę i dopiero po 20 latach synagoga doczekała się gruntownego remontu, dzięki któremu dziś jest elegancką wizytówką Wielkich Oczu.
Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych w Wielkich Oczach
W centrum miejscowości znajdziemy również parafialny kościół. Ta barokowa świątynia ma wyjątkowo szeroką fasadę. Wydaje się że kościół jest ogromny, jednak to tylko jego przednia ściana daje takie złudzenie potęgi. We wnętrzu sanktuarium zobaczymy ponad 400 letni obraz MB Pocieszycielki Strapionych.
Obraz Maryi jest jedną z najstarszych kopii obrazu MB Częstochowskiej. Do kościoła przylegają budynki dawnego zakonu dominikanów. Na placu kościelnym stoi też dzwonnica oraz 5 małych kaplic. Natomiast za świątynią jest klasztor sióstr boromeuszek, w którym dziś mieści się Dom Pomocy Społecznej.
Wielkie Oczy to miejscowość, która na przestrzeni lat przeżywała wielkie wzloty i upadki. Trudne czasy wojen odebrały jej miano miasta, a nowe granice państwa doprowadziły do wielu krwawych i brutalnych walk z bandami UPA. Mimo wszystko nadal znajdziemy tu ciekawe miejsca, które nadają ducha Wielkim Oczom.
Plan wypadu do Wielkich Oczu
Dojazd: Jarosław – Laszki – Wielkie Oczy
Parking: bezpłatne parking na rynku w Wielkich Oczach
Bilety Wstępu:
- Zwiedzanie atrakcji Wielkich Oczu jest bezpłatne
Czas zwiedzania : 1 – 2 godz.
Nasz autorski przewodnik