Jezioro Szurpiły otoczone jest przez malownicze polodowcowe wzgórza Suwalszczyzny. To tutaj mamy okazję wdrapać się na widokowy punkt na Górze Zamkowej, zgłębić ciekawą historię plemienia Jaćwingów, odkryć ich tajemnicze losy i zatopić się w dzikiej przyrodzie 4 okolicznych jezior.
Szurpiły to niewielka letniskowa wioska Suwalszczyzny, którą już w 1667 roku założył zakon kamedułów z Wigier. To atrakcyjna turystycznie miejscowość, z której możemy wyruszyć rowerem lub pieszo na genialny szlak wokół jeziora Szurpiły.
Co ciekawe w okolicy Szurpił ma miejsce największa anomalia magnetyczna w Polsce! Wszystko za sprawą rud żelaza, jakie leżą ponad 800 metrów pod ziemią. Pokłady rud planowano eksploatować tutaj na wielką skalę, a w 1979 roku powstał nawet plan budowy potężnej kopalni oraz hotelu robotniczego. Całe szczęście przedsięwzięcie nie doszło do skutku i dziś wciąż możemy napawać się wyjątkowym krajobrazem Suwalszczyzny.
Izba Jaćwieska w Szurpiłach
Dziś w Szurpiłach działa niewielkie muzeum, czyli Izba Pamięci Jaćwieskiej. Warto tu na chwilę zajrzeć, by poznać historię Jaćwingów. W przeszklonej podłodze muzeum jest makieta, która przedstawia fragment Góry Zamkowej z okolicznymi jeziorami. W kilku gablotach umieszczone są kopie broni, czy biżuterii, które odkryli tutaj archeolodzy. Dodatkowo zapoznamy się tutaj z wizerunkiem jaćwieskiego wojownika. W izbie Jaćwieskiej zobaczymy również krótki film o legendach Góry Zamkowej i animację grodziska z czasów jaćwieskich.
Szlak wokół jeziora Szurpiły – ścieżka na Górę Zamkową
Z wioski Szurpiły ruszamy niebieskim szlakiem ścieżki edukacyjnej “Na Górę Zamkową”. Bezpłatny parking znajdziesz w centrum wsi. Trasa Szurpiły – Sidorówka to 6 km odcinek szlaku, który opatrzony jest w 7 edukacyjnych tablic. Dzięki nim poznamy wiele przyrodniczych i historycznych ciekawostek, między innymi o Jaćwingach, czyli plemieniu jakie kiedyś zamieszkiwało Suwalszczyznę.
Podczas wędrówki szlakiem wokół jeziora Szurpiły mijamy niezwykle malowniczą dolinę Szeszupy z finezyjnymi i wysokimi na 70 metrów polodowcowymi wzgórzami. Nieco dalej zobaczymy również wytopiskowe jezioro, które utworzyła oderwana od lodowca potężna bryła lodu. Na trasie mamy okazję zachwycić się niezwykle malowniczym krajobrazem 4 jezior Szurpiły, Kluczysko, Jegłówek i Jegłóweczek. Oprócz tego zdobędziemy Górę Zamkową i zobaczymy sąsiednie wzgórza, czyli Górę Cmentarną i Górę Kościelną.
Góra Zamkowa w Szurpiłach
228 m n.p.m. wznosi się jeden z ciekawszych punktów widokowych Suwalskiego Parku Krajobrazowego, czyli Góra Zamkowa. Z różnych stron oblewają ją wody aż 4 jezior. Jak się okazuje to również teren dawnego grodziska, jakie już w III w p.n.e. zamieszkiwało plemię bałtyjskie. Później osiedlili się tutaj Jaćwingowie, którzy na Górze Zamkowej stworzyli niezwykłe obronne grodzisko. To miejsce miało im dać schronienie w razie ataku nieprzyjaciela.
Do dziś zauważymy w krajobrazie Góry Zamkowej trzy wyraźne pierścienie obronnych wałów i kamiennych umocnień, jakie otaczają wzgórze. Jak się okazuje plemię Jaćwingów ostatecznie pokonali Krzyżacy i tym samym ich ród zniknął z ziem Suwalszczyzny. Jednak bardzo długo nie było wiadomo co się dokładnie stało z Jaćwingami, dopiero w 2003 roku odkryto ich dwa cmentarzyska, oba w Szurpiłach.
Jezioro Szurpiły
Na obszarze 89 ha finezyjnie rozlane jest w dolinie jezioro Szurpiły, które niezwykle malowniczo wkomponowało się pomiędzy okoliczne wzgórza. Jezioro w najgłębszym miejscu ma 47 metrów. Na jego środku znajduje się zadrzewiona wyspa, czyli Pustelnia. Dostęp do jeziora nie jest zbyt łatwy, bo jego brzegi są strome, a w bagiennych miejscach rośnie dodatkowo trzcina.
Nad Szurpiłami znajdziemy również kilka zacisznych zatoczek, gdzie możemy przyjemnie spędzić czas. Szurpiły są największym jeziorem jakie otacza Górę Zamkową. To prawdziwy raj dla wędkarzy, złowimy tutaj szczupaka, okonia, sieję, leszcza, lina i wiele innych gatunków ryb. Jezioro Szurpiły to idealne miejsce również do odpoczynku, a w jego północno wschodniej części zlokalizowana jest niewielka plaża.
Szlak rowerowy wokół jeziora Szurpiły
Jezioro Szurpiły możemy również objechać dookoła szlakiem rowerowym “Na Górę Zamkową”. Trasa w pętli liczy 9,5 km, rozpoczynamy ją na parkingu MOR w Szurpiłach, tędy przebiega również szlak rowerowy Green Velo. Dalej kierujemy się szutrową drogą w kierunku osady Targowisko. Kolejno szlak rowerowy prowadzi nas wąską ścieżka brzegiem jeziora Kluczysko i okrąża Górę Zamkową. Tutaj warto zejść z roweru i pieszo zdobyć szczyt dawnego grodziska z pięknym punktem widokowym na okoliczne jeziora.
Dalej szlak rowerowy wokół jeziora Szurpiły prowadzi nas piękną aleją brzóz do osady Jeglówek, a następnie znów wąską leśną ścieżką samym brzegiem jeziora Szurpiły. Dalej przejeżdżamy przez plażę i wjeżdżamy na leśną, a później szutrową drogę, gdzie docieramy do wsi Kazimierówka. Stąd już asfaltową drogą wracamy na parking do Szurpił.
Szlaki wokół jeziora Szurpiły to przyjemne ścieżki zarówno dla rowerzystów jak i piechurów. Tutejszy krajobraz to wyjątkowa mozaika pięknych widoków okolicznych wzgórz i niezwykle uroczych jezior. Suwalszczyzna to region, gdzie dzika natura przeplata się z wyjątkowo ciekawą historią i tak też jest w przypadku rodu Jaćwingów, który najlepiej poznamy właśnie w Szurpiłach.
Plan wypadu szlakiem wokół jeziora Szurpiły
Dojazd: Jeleniewo – Szurpiły
Parking: bezpłatny parking na MOR w Szurpiłach
Bilety wstępów:
- Izba Pamięci Jaćwieskiej – bilet 5 zł/os
Czas przejazdu rowerowego szlaku: 1 – 1,5 godz.
Dystans: 9,5 km w pętli, poziom trudności – trasa średnia
Nasz autorski przewodnik