Jeśli marzysz o górskim szlaku przez tajemniczy wąwóz z bajkowymi wodospadami i nutką adrenaliny na metalowych kładkach i drabinkach, Janosikowe Diery w Małej Fatrze to miejsce stworzone dla Ciebie. Ten malowniczy zakątek Słowacji oferuje jedną z najciekawszych tras. Na szlaku zanurzysz się w baśniowy krajobraz, jaki tworzą dzikie potoki, wapienne skały i szumiące kaskady. Pamiętaj jednak, że to nie jest propozycja dla każdego, zatem przygotuj się odpowiednio i zaplanuj z nami swój niezwykły wypad.
Czym są Jánošíkowe Diery?
Jánošíkowe Diery to jeden z najbardziej malowniczych i popularnych szlaków w Małej Fatrze na Słowacji. Nazwa „Diery” oznacza dosłownie „dziury” i nawiązuje do wąwozów i ciasnych przełomów, którymi płyną liczne potoki, tworząc wodospady oraz kaskady. Przez tysiące lat woda rzeźbiła tutaj wapienne skały, tworząc niezwykły labirynt skalnych formacji. Cały obszar jest częścią Narodowego Parku Mała Fatra.
Jánošíkowe Diery dzielą się na trzy główne części:
- Dolné Diery – najłatwiejsza część szlaku, idealna na rodzinne spacery. Wąwóz jest szeroki, a trasa prowadzi wzdłuż potoku po drewnianych mostkach i kamiennych ścieżkach.
- Nové Diery – bardzo atrakcyjna część trasy z wąskimi przełomami, wysokimi ścianami skalnymi i kilkoma niewielkimi wodospadami.
- Horné Diery – najbardziej spektakularny fragment całej trasy. Znajdziesz tu system metalowych kładek, drabinek i łańcuchów, które umożliwiają wspinaczkę wzdłuż wysokich progów skalnych i wodospadów. Widoki są zachwycające, ale wymagają dobrej kondycji i ostrożności.
Jak dotrzeć do szlaku na Janosikowe Diery – gdzie zaczyna się trasa?
Bazą wypadową do wędrówki przez Jánošíkowe Diery jest wieś Terchová, położona w północno-zachodniej Słowacji, zaledwie 70 km od granicy z Polską. To urokliwe miejsce nie tylko zachwyca otoczeniem górskim, ale też przyciąga turystów swoją historią, bo to tutaj, według podań, urodził się słynny zbójnik Juraj Jánošík.
Dojazd samochodem na Janosikowe Diery (parking):
Z Polski do Terchovej najwygodniej dojechać przez przejście graniczne w Chyżnem, następnie kieruj się drogą nr 59 na Trzcianę, Orawskie Podzamcze i Dolny Kubin. Tutaj odbijamy na drogę nr 70, a w miejscowości Párnica, skręcamy na drogę nr 853 do Terchovej.
W miejscowości Biely Potok znajduje się główne wejście na szlak. Tuż przy nim dostępny jest parking (Penzión Diery lub Parking Jánošíkove diery) – płatny 10 euro/6h. W sezonie letnim miejsca mogą szybko się zapełniać, więc warto przyjechać wcześniej rano.
W okolicach wejścia na szlak znajdziesz:
- kilka pensjonatów i domów gościnnych (Penzión Diery, Chata Podžiar),
- restauracje i koliby serwujące lokalne dania (w tym słynne halušky),
Dzięki temu można zaplanować nie tylko jednodniową wędrówkę, ale też weekendowy (lub dłuższy) pobyt w regionie, łącząc górskie wyprawy z poznawaniem kultury Małej Fatry.
Szlak przez Janosikowe Diery – mapa
Jedną z największych zalet Jánošíkowych Dier jest to, że szlak jest dwukierunkowy i możesz dopasować go do własnych możliwości. Najbardziej polecaną opcją jest przejście całego wąwozu (częściowo w pętli). Trasa rozpoczyna się i kończy w Bielym Potoku, prowadzi przez wszystkie trzy części Dier i oferuje niezapomnianą dawkę górskiej przygody.
Przebieg trasy przez Janosikowe Diery:
Biely Potok – Ostrvné – Podžiar – Pod Tanečnicou – Biely Potok
- Długość trasy: ok. 8–10 km (w zależności od wariantu)
- Czas przejścia: 4–5 godzin (w umiarkowanym tempie)
- Stopień trudności: średni – technicznie łatwa, ale z fragmentami wymagającymi ostrożności (metalowe drabinki, mokre skały)
- Kolory szlaków: przez wąwóz przebiega niebieski szlak, powrót jest możliwy zielonym, a później żółtym i niebieskim.
Najciekawsza trasa na Janosikowe Diery: opis szlaku
Najłatwiejszy odcinek trasy przez Dolne Diery dla początkujących i dzieci
Nasz wypad na Janosikowe Diery zaczynamy w miejscowości Biely Potok. Na początku szlak prowadzi łagodnie, wzdłuż potoku. Są tu drewniane kładki, zawieszone nad szumiącym potokiem, piękny wąwóz z metalowym podestem i mała drabinka ze schodkami. Już początek trekkingu zdradza nam urok Janosikowych Dier i zachęca do dalszej wędrówki.
Po niecałej godzinie przechodzimy Dolne Diery wychodzimy na polanę Podžiar, gdzie znajduje się szałas i koliba z bufetem. Z pierwszą częścią trasy spokojnie poradzą sobie nawet małe dzieci.
Janosikowe Diery: trasa z drabinkami
Kolejno ruszamy wąwozem na Horne Diery, czyli trasę z drabinkami i łańcuchami. Tutaj mogą pojawić się problemy, szczególnie u osób z lękiem wysokości czy też małych dzieci. Szlak do Pod Tesnou Rizňou zajmuje nam kolejne 45 minut. Tu znowu trasa się wypłaszcza i prowadzi przez leśny odcinek.
Najtrudniejszy odcinek szlaku przez Janosikowe Diery
Ostatni etap niebieskiego szlaku przez Janosikowe Diery z Pod Tesnou Rizňou do pod Tanečnicou jest najtrudniejszy ze względu na wysokie drabinki, klamry i łańcuchy. Czas przejścia tego odcinka to około 45 minut. Jednak to najbardziej spektakularna część wyprawy. Stromsze podejścia, wysokie skalne ściany i kilka wodospadów, które można oglądać niemal z poziomu ręki tworzą niezwykły widok.
Z polany pod Tanečnicou roztacza się niesamowity widok na Wielki i Mały Rozsutec. Jeśli masz siłę i ochotę śmiało możesz zdobyć te szczyty.
Pętla przez Janosikowe Diery
Powrót do miejscowości Biely Potok tym samym niebieskim szlakiem zajmie Ci około 1h15 minut. Jednak trzeba przepuszczać osoby na drabinkach i tworzą się przez to spore kolejki. Dlatego polecam zejście rekreacyjną leśną ścieżką zielonym szlakiem przez Vrchpodžiar, a następnie żółtym łącznikiem do niebieskiego szlaku przez Dolne Diery.
Dla kogo jest trasa przez Janosikowe Diery w Małej Fatrze, czy można z dziećmi?
Jánošíkowe Diery to szlak, który przyciąga bardzo wielu turystów, od rodzin z dziećmi po miłośników górskiej adrenaliny. Dzięki różnorodności tras i możliwości skracania lub wydłużania wędrówki, można go dopasować do niemal każdego poziomu zaawansowania. Warto jednak pamiętać o kilku istotnych kwestiach:
- Dla rodzin z dziećmi (7+):
Odcinek przez Dolné Diery (a nawet część Nových Dier) jest spokojny i bezpieczny, o ile dzieci są przyzwyczajone do dłuższego chodzenia i nie boją się drabink. Zaleca się pominięcie Horných Dier, jeśli warunki są śliskie lub jeśli maluchy nie radzą sobie ze wspinaczką. - Dla dorosłych turystów:
Pętla przez Diery to świetna okazja, by spróbować bardziej urozmaiconego szlaku bez konieczności posiadania specjalistycznego sprzętu. Jednak sami byliśmy też świadkiem jak kobieta w wieku 50+ “zablokowała” się na drabince i miała duży problem z przejściem trasy. Dlatego jeśli masz lęk wysokości lub przestrzeni, to nie będzie dobra trasa dla Ciebie.
Na co uważać i jak się przygotować na Janosikowe Diery?
- Śliskie drabinki – metalowe drabinki, kamienie i kładki mogą być bardzo śliskie po deszczu lub wcześnie rano. Szczególna ostrożność jest wtedy obowiązkowa. Zdecydowanie warto zaopatrzyć się w dobre wodoodporne buty.
- Kolejki – w sezonie letnim, szczególnie w weekendy, na drabinkach mogą tworzyć się zatory. Warto wyruszyć wcześnie rano lub zaplanować wyprawę poza sezonem żeby uniknąć zatorów.
Mały Rozsutec – szlak przez Janosikowe Diery na spektakularny szczyt Małej Fatry
Janosikowe Diery to bardzo malowniczy wąwóz, jednak nie oferuje nam widoków na Małą Fatrę. Na szczęście zaledwie 35 minut dzieli nas od wyjścia z wąwozu na szczyt Mały Rozsutec, który mierzy 1344 m n.p.m.
Z niebieskiego szlaku Janosikowych Dier wpadamy na przełęcz Medzirozsutce, skąd łagodnym zielonym szlakiem kierujemy się na przełęcz Zákres, a następnie zaczynamy wspinaczkę na Mały Rozsutec. Trasa jest nieco wymagająca, są łańcuchy, klamry i spora ekspozycja. Jednak przejście najtrudniejszego odcinka (o ile nie ma korków, bo szlak jest dwukierunkowy) zajmuje 10 minut.
Ze szczytu Mały Rozsutec roztacza się przepiękna panorama na sąsiedni Wielki Rozsutec, najwyższy szczyt Małej Fatry, czyli Wielki Krywań 1709 m n.p.m. a także Tatry.
Ze szczytu schodzimy zielonym szlakiem. Pierwszy etap to szutrowa ścieżka z kamieniami, są też liny do asekuracji, jednak przydają się jedynie kiedy kamienie są mokre. Kolejno pokonujemy leśną ścieżkę aż do polany Podrozsutec, gdzie jest kilka domków i restauracja. Następnie wracamy na parking. Zejście zajmuje nieco ponad 1 godzinę.
Ciekawostki i legenda o Janosiku
Jánošíkowe Diery nie bez powodu noszą imię słynnego zbójnika Juraja Jánošíka. Dla Słowaków to postać niemal legendarna, bohater ludowy i symbol walki z niesprawiedliwością społeczną. Co ciekawe, jego postać znana jest również w Polsce, zwłaszcza na Podhalu, gdzie opowieści o nim splatają się z historiami o naszych zbójnikach.
Juraj Jánošík (1688–1713) urodził się niedaleko Terchove. Według legendy zabierał bogatym, a rozdawał biednym. Choć historyczne źródła pokazują, że był raczej klasycznym zbójnikiem niż romantycznym bohaterem.
Został pojmany i stracony w Liptowskim Mikułaszu w wieku zaledwie 25 lat. Powieszono go „na haku za żebro”, co przeszło do legend jako okrutna, ale symboliczna kara. To właśnie jego postać była inspiracją do powstania polskiego serialu “Janosik”.
Co zobaczyć w Małej Fatrze? Atrakcje miejscowości Terchova
- Pomnik Jánošíka w Terchovej – ogromna stalowa figura z mieczem, dominująca nad doliną, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli regionu.
- Festiwal Jánošíka – coroczna impreza folklorystyczna „Jánošíkove dni”, podczas której odbywają się występy zespołów ludowych, pokazy tańców, muzyki i rękodzieła.
- Muzeum w Terchovej i symboliczny dom zbójnika – mała ekspozycja poświęcona zbójnikowi i kulturze lokalnej, w tym strojom ludowym, instrumentom (np. fujarom) i historii góralskiego życia.
- Wielki Krywań (1709 m n.p.m.) to najwyższy szczyt Małej Fatry. Mimo swojej wysokości jest łatwo dostępny – zwłaszcza dzięki kolejce linowej z doliny Vrátná. Szczyt oferuje rozległą panoramę na Tatry, Góry Choczańskie, Wielką Fatrę i dolinę Wagu.
Jeśli szukasz szlaku, który łączy piękno natury z odrobiną emocji, a przy tym nie wymaga ekstremalnej kondycji – Jánošíkowe Diery to strzał w dziesiątkę. To jeden z tych szlaków, które pamięta się długo po zejściu z górskiej ścieżki.
Nasz autorski przewodnik