Bory Tucholskie to potężny kompleks sosnowych lasów jaki przecina rzeka Brda i wśród których ukryte są liczne jeziora. Najciekawszy przyrodniczo obszar jest objęty ochroną przez Park Narodowy Bory Tucholskie oraz pięć parków krajobrazowych. Atrakcje jakie odkrywają przed nami Bory Tucholskie możemy zwiedzać rowerem, kajakiem lub spacerując pieszo. Moc przyrodniczych skarbów i nietypowych miejsc czeka tu na każdego wielbiciela przyrody.
Bory Tucholskie Park Narodowy – ciekawostki, rośliny i zwierzęta
Gdzie i w jakim regionie leży Park Narodowy Bory Tucholskie? Park położony jest w północno-zachodniej części Polski, na terenie województwa pomorskiego, powiatu chojnickiego i dwóch gmin Chojnice i Brusy, czyli na Kaszubach.
Jaki obszar zajmuje Park Narodowy Bory Tucholskie. Powierzchnia parku zajmuje obszar ponad 4,6 tys. i leży w północno-zachodniej część znacznie większego kompleksu leśnego jakim są Bory Tucholskie. Park został utworzony w 1996 roku.
Co jest w logo PN Bory Tucholskie? W logo Parku Narodowego Bory Tucholskie znalazły się aż trzy symbole, czyli głuszec, który przysiadł na gałęzi sosny, na tle jeziora. Mimo iż za sprawą człowieka głuszca w parku już nie zobaczymy, to jednak w symboliczny sposób ma on nam przypominać jak ważne są parki narodowe.
Co chroni Park Narodowy Bory Tucholskie? Lasy zajmują ponad 83% powierzchni parku i są to najczęściej bory sosnowe z licznymi gatunkami porostów oraz siedliska bagienne. Najstarszym drzewem w Parku dąb „Bartuś”. Na terenie Parku Narodowy Bory Tucholskie znajduje się 21 jezior.
Jakie cenne i chronione rośliny spotkasz w Borach Tucholskich? Chrobotek alpejski, włostka spleciona, bagniczka pływająca, widłoząb, lobelia jeziorna, rosiczka okrągłolistna, pośrednia i długolistna widłaki i widlicze.
Jakie zwierzęta żyją w Borach Tucholskich? Oprócz pospolitych ssaków takich jak jeleń, czy dzik, spotkać możesz także ryjówkę aksamitną, nocka łydkowłosego. Spośród ptaków na wyróżnienie zasługuje gągoł, dzięcioł czarny, bąk, łabędź krzykliwy, bielik i puchacz.
Bory Tucholskie informacje praktyczne – parkingi, cennik biletów wstępu
Gdzie zaparkować w Parku Narodowego „Bory Tucholskie”? Na terenie Parku znajduje się pięć miejsc postoju pojazdów: w miejscowości Klosnowo i Bachorze przy cumowisku łodzi wędkarskich i przy wjeździe do osady służbowej Bachorze. Zaparkujesz również u ujściu Strugi Siedmiu Jezior, a także przy punkcie widokowym.
Ile kosztuje wstęp do PN Bory Tucholskie? Bilet normalny 6,00 zł, bilet ulgowy 3,00 zł.
Bilety można kupić online lub w Centrum Edukacji Przyrodniczej Parku Narodowego “Bory Tucholskie”, Chociński Młyn 5, lub w Gminnym Punkcie Informacji Turystycznej, ulica Jeziorna 54, Charzykowy, a także w Kaszubskim Domu Rękodzieła Ludowego w Swornegaciach.
Jakie są miejscowości w Borach Tucholskich? Dobrą bazą wypadową żeby poznać atrakcje Parku Narodowego Bory Tucholskie są turystyczne miejscowości:
Swornegacie – turystyczna miejscowość z Kaszubskim klimacie. Znajdziesz tu świetne regionalne restauracje, hotele, pensjonaty i agroturystyki. Warto tu odwiedzić Kaszubski Dom Rękodzieła Ludowego, miejską plażę z kąpieliskiem oraz przystań.
Chojnce są bramą do Parku Narodowego Bory Tucholskie i największym miastem w okolicy. Warto wpaść na tutejszy rynek z kilkoma dobrymi restauracjami, odwiedzić zabytkowe mury warowne z basztami, czy Muzeum Historyczno-Etnograficzme.
Park Narodowy Bory Tucholskie atrakcje – mapa
1. Punkt widokowy na jezioro Charzykowskie – co warto zobaczyć w Borach Tucholskich?
Od czego zacząć zwiedzanie Borów Tucholskich? Zdecydowanie od wizyty na najlepszym punkcie widokowym w Borach Tucholskich, jaki znajdziesz nad jeziorem Charzykowskim. Usytuowany jest na wydmowym wzniesieniu i serwuje nam zjawiskową panoramę na jezioro, a także ciągnące się aż po horyzont lasy oraz miejscowość Małe Swornegacie.
Na punkt widokowy dotrzesz w kilka minut wyznaczonym szlakiem z parkingu.
Widać stąd również Wyspę Bachorską, która była odwiedzana przez harcerzy z miejscowości Funka i służyła, również jako kryjówka dla partyzantów z Armii Krajowej w czasie wojny. Natomiast druga wyspa znana jest, jako “Wyspa Miłości dla Początkujących”. Przed laty była popularnym miejscem spotkań i zabaw, a dzisiaj zobaczyć tu można dwa leje po bombach z czasów wojny.
2. Jezioro Gacno Wielkie – z czego słynie Park Narodowy Bory Tucholskie?
Jezioro Gacno Wielkie to przepiękny zbiornik wodny Parku Narodowego “Bory Tucholskie” i zarazem jedno z aż ośmiu jezior lobeliowych, które słyną z wyjątkowej roślinności. Nad brzegiem jeziora znajduje się drewniana kładka w kształcie serca. To świetny punkt obserwacyjny dna jeziora. Możesz w nim zobaczyć chociażby unikalne rośliny jak lobelię jeziorną i poryblin jeziorny.
Na brzegu jeziora również można również spotkać wiele wyjątkowych roślin jak chociażby widłaczka torfowego, wąkrotę zwyczajną, a nawet owadożerną rosiczkę. Nad jeziorem fruwają ważki, a na tafli wody pływają gągoły. To wspaniałe miejsce by poznać przyrodnicze atrakcje Parku Narodowego “Bory Tucholskie”.
3. Pętla “Lipnickiego” – nietypowe atrakcje Borów Tucholskich
W samym sercu Parku Narodowego Bory Tucholskie znajduje się ciekawa ścieżką przyrodnicza Pętla “Lipnickiego”. Jak się okazuje jeszcze w latach 80 XX wieku wydobywano tu torf. Z biegiem lat w potężnym zagłębieniu po wyrobisku powstał niewielki zbiornik wodny, jaki dziś otoczony jest borem bagiennym. To doskonałe miejsce do obserwacji sił natury, która o dziwo na nowo odzyskuje swój teren.
Dzięki drewnianej kładce ścieżki przyrodniczej możemy obejść torfowisko i dodatkowo zobaczyć mchy torfowce oraz rośliny bagienne, które na nowo zarastają jeziorko tworząc na tafli wody unoszą się “kożuchy” z roślin pływających, pięknie kwitnących grzybieni białych i grążeli żółtych.
4. Dąb Bartuś – najstarsze drzewo w Borach Tucholskich
Dąb “Bartuś” to pomnik przyrody, który rozciąga swoją koronę nad brzegiem jeziora Płęsno. To najstarsze drzewo w PN Bory Tucholskie. Jego wiek to około 600 lat! Dąb ma 2,2 m wysokości i 7,18 m obwodu. Wewnątrz pnia znajduje się duża dziupla, w której schronienia szukają wiewiórki i ptaki.
Do Dębu “Bartuś” można dotrzeć z miejscowości Małe Swornegacie lub Bachorze, korzystając z niebieskiej ścieżki dydaktycznej “Piła Młyn”, około zaledwie 2 km.
5. Kaszubska Marszruta – rowerowe atrakcje Parku Narodowego Bory Tucholskie
Kaszubska Marszruta to system szlaków rowerowych, jaki rozciąga się na terenie powiatu chojnickiego i obszaru Borów Tucholskich. Ścieżki cieszą się naprawdę dużym zainteresowaniem wśród turystów, a ich łączna długość to ok. 200 km. Zatem jest w czym wybierać.
To łatwe trasy idealne zarówno dla rodzin z dziećmi na krótkie rowerowe wypady, jak i dla długodystansowych kolarzy, którym nie straszne są leśne trasy. Dodatkowo podczas wycieczki możemy odkrywać przyrodnicze skarby parku i przemierzać ścieżki przyrodnicze.
W samym parku do dyspozycji mamy trzy szlaki rowerowe o łącznej długości 24,8 km.
- Drzewicz – dąb „Bartuś – Bachorze – ok. 8,6 km
- fragment ścieżki dydaktycznej „Łąki Józefowskie” – „pętla Lipnickiego” – j. Nierybno – Drzewicz – ok. 12,9 km
- Bachorze – Małe Swornegacie – ok. 4 km
6. Kacze Oczko – przyrodniczy skarb w Borach Tucholskich
Kacze Oczko to jezioro o powierzchni 0,69 ha i głębokości maksymalnej 1,2 m, objęte jest ochroną ścisłą, żeby zachować dystroficzny charakter zbiornika. Co ciekawe, Kacze Oko jest jeziorem, w którym jedyną rośliną zanurzoną jest nielicznie występujący w naszym kraju pływacz drobny. Natomiast na powierzchni jeziora występuje rdestnica pływająca, a przy brzegach niewielkie skupiska grzybieni północnych.
Kacze Oczko możesz obejść drewnianą kładką ścieżki przyrodniczej, która dodatkowo biegnie brzegiem jeziora Struga Siedmiu Jezior.
7. Najciekawsze szlaki piesze i ścieżki przyrodnicze – jak zwiedzać Bory Tucholskie?
Przez teren Parku Narodowego Bory Tucholskie przebiega aż 45 km szlaków pieszych. Do odkrycia mamy trzy ścieżki dydaktyczne (16,4 km). Pięć znakowanych szlaków pieszych i dodatkowo jeden szlak konny o długości 5,4 km. Jakie zatem szlaki warto przemierzyć z dzieckiem?
- Niebieska ścieżka dydaktyczna “Piła Młyn” – dystans 5,8 km, czas przejścia 2,5h
- Czerwona ścieżka dydaktyczna “Łąki Józefowskie” – dystans 2 km, czas przejścia 2h
- Zielona ścieżka dydaktyczna “Wokół jeziora lobeliowego Wielkie Gacno” – dystans 6,6 km, czas przejścia 3h
8. Jezioro Nierybno – atrakcje parku Bory Tucholskie
Jezioro Nierybno to kolejny przykład przyrodniczego skarbu parku. Zajmuje obszar o powierzchni 10,36 ha i głębokości maksymalnej 6,3 m, co więcej jest objęte ochroną ścisłą. Nierybno jest jeziorem o wydłużonym kształcie, dodatkowo otoczonym pasem zatorfień.
W przybrzeżnej strefie licznie występują zarówno lobelia jeziorna jak i również poryblin jeziorny. Strefę roślinności wynurzonej tworzy turzyca nitkowata, występują tu torfowce, żurawina błotna, rosiczka okrągłolistna. Wśród ryb możemy spotkać liny, okonie, płocie, czy karasie.
9. Krzyż Napoleoński – historyczne miejsca parku
Przy niebieskiej ścieżce dydaktycznej “Piła Młyn” znajduje się replika krzyża Napoleońskiego. Jego historia sięga 1812 roku, kiedy wojska napoleońskie przeszły przez tereny dzisiejszych Borów Tucholskich.
Według legendy, krzyż został wyciosany z drewna sosnowego i ozdobiony postacią ukrzyżowanego Chrystusa wyciętą z blachy. Oryginalny krzyż niestety się nie zachował, jednak od lat 70. XX wieku można było zobaczyć jego replikę na terenie Parku.
10. Centrum Edukacji Przyrodniczej Parku Narodowego “Bory Tucholskie” w Chocińskim Młynie – atrakcje dla dzieci
Jeśli jesteś fanem interaktywnych muzeów i chcesz lepiej przygotować się do wizyty w Parku Narodowym Bory Tucholskie, koniecznie odwiedź Centrum Edukacji Przyrodniczej, by poznać jego atrakcje. Muzeum mieści się w budynku wzorowanym na XIX wieczny dworek. Wewnątrz zobaczysz szereg multimedialnych wystaw poświęconych przyrodzie parku.
Zwiedzanie trwa godzinę, dodatkowo podczas wizyty odkryjesz wszystkie ciekawostki o parku, torfowiskach, sosnowych borach ich skarbach, poznasz wyjątkowych mieszkańców parku, a nawet zachwycisz się błyszczącymi w słońcu potężnymi jeziorami, by zajrzeć na ich dno.
Godziny wejść na wystawę muzealną są ściśle określone od poniedziałku do piątku, 9:00, 11:00 oraz 13:00. Wstęp do muzeum jest bezpłatny, obowiązuje jednak wcześniejsza rezerwacja.
Na terenie folwarku warto odwiedzić zagrodę pokazową zwierząt, a wśród nich zwierzęta starych ras zwierząt gospodarskich, które są zagrożone wyginięciem, a przez to objęte specjalnym programem ochrony. Są wśród nich koniki polskie, bydło białogrzbiete, owce świniarki i kury zielononóżki kuropatwiane.
W Zagrodzie przebywają również dzikie zwierzęta jakie spotkasz w Parku Narodowym Bory Tucholskie, czyli bieliki, myszołowy, kruki, kuna domowa, jeże wschodnie, wiewiórka pospolita, kos, szpak, wróbel, sroka, gawrony, wrony siwe, pustułki, puszczyki, grzywacze, sierpówki. Pamiętaj jednak, że nie są tu za karę, ale trafiły do zagrody z Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt, gdzie odbyły leczenie, jednak z różnych przyczyn nie mogą już wrócić na wolność.
Wstęp do Zagrody Pokazowej Zwierząt jest darmowy. Zwiedzanie odbywa się od poniedziałku do piątku w godzinach, 10:15, 12:15, 13:45.
Co warto zobaczyć na Kaszubach?
Wdzydze Kiszewskie to jedna ze słynnych kaszubskich miejscowości, której różnorodne atrakcje przyciągają wielbicieli żeglowania, pasjonatów kajakarstwa, miłośników rowerowych wypadów, czy odkrywców historycznych ciekawostek, ale i rodziny z dziećmi żądnych słodkiego leniuchowania. We Wdzydzach możesz dodatkowo poznać kulturę i sztukę Kaszubów, wystarczy zajrzeć do przepięknego skansenu, a podróż w czasie masz w pakiecie.
Wdzydze Kiszewskie TOP 5 atrakcje – skansen, Wdzydzki Park Krajobrazowy
Nasz autorski przewodnik